طراحی تعاملی چیست؟ + بهترین روش Interaction design

طراحی تعاملی (Interaction design) یکی از مهم‌ترین بخش‌های طراحی و بخشی از طراحی های رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX) است که بر روی تعامل هرچه راحت تر و دلپذیرتر کاربران با محصولات تمرکز دارد. طراحی تعاملی باعث افزایش اعتماد کاربران به محصولات می شود و همین امر موجب افزایش محبوبیت محصولات در میان مردم می شود. دلیل این محبوبیت بسیار واضح است، وقتی شما به فکر راحتی کاربر هستید، کاربر هم به شکل متقابل با محصول شما احساس راحتی و نزدیکی می‌کند.

بسیاری از کسب و کارهای موفق، سرمایه گذاری های مناسبی بر روی بخش‌های مختلف طراحی از جمله رابط کاربری و تجربه کاربری می‌کنند. این سرمایه گذاری ها در نهایت سود کلانی را از طریق حفظ مشتریان، استقبال مشتریان جدید به واسطه کسب اعتماد و همچنین پیشرفت دائمی از طریق دریافت بازخورد از کاربران ایجاد می کنند.

جالب است بدانید که حوزه کاری طراحی تعاملی، فقط محدود به محصولات دیجیتال، نرم افزارها و وب‌سایت‌ها نمی‌شود. بسیاری از محصولات فیزیکی، خدمات و حتی سرویس‌ها، باید از این ویژگی مهم بهره بگیرند. به همین ترتیب بازار کاری بسیاری متنوع و گسترده‌ای در این زمینه وجود دارد. اگر شما هم تمایل دارید در این باره بیشتر بدانید، ادامه مطلب را دنبال کنید.

هر تعامل با مخاطب یک فرصت است

امروزه در تجارت الکترونیک، هر تعامل با مخاطب یک فرصت استثنایی برای جذب مشتری و فروش بیشتر است. اما برای ایجاد تعامل بهتر کاربران با محصول، شما نیاز به طراحی یک سیستم تعاملی دارید. این سیستم تعاملی باید به نحوی طراحی شود که اکثر مخاطبین بتوانند ارتباط خوبی با محصول شما بگیرند. اگر به فکر افزایش درآمد‌های خود هستید یا تمایل دارید کاربران بیشتری به سمت شما بیایند، ساده‌ترین راهکار استفاده از متخصصین طراحی تعاملی است.

وقتی از یک نرم افزار یا یک وب‌سایت استفاده می‌کنید و انگشت یا موس خود را به سمت چپ می‌کشید، روی لینک‌ها یا دکمه‌ها کلیک می‌کنید و در مجموع از برنامه، وب‌سایت یا محصولی استفاده می کنید، به نوعی در حال استفاده از طراحی تعاملی آن‌ها هستید. این طراحی‌های به ظاهر ساده، از قبل با دقت زیادی، پس از بررسی‌های جامع برای بهبود تجربه کاربران ایجاد شده‌اند.

طراحی تعاملی چیست؟

درک و شناخت ما از طراحی تعاملی یا Interaction design برای طراحی یک محصول جذاب بسیار مهم است. استیو جابز درباره طراحی تعاملی گفته است: «طراحی فقط آن چیزی نیست که به نظر می‌رسد و آن را احساس می‌کنید. طراحی این است که محصول شما چگونه کار می‌کند.»

به همین ترتیب، طراحی تعاملی یا Interaction design (IxD) در واقع شامل بررسی و تعریف تعاملات بین کاربران با یک سیستم یا محصول است. این ارتباط از طریق بخش رابط کاربری یا UI انجام می‌شود.

در واقع طراحی تعاملی با در نظر گرفتن کاربردپذیری (Useability)، محصولات را طوری طراحی می کند که استفاده از آنها از دیدگاه کاربران ساده تر و دلپذیرتر باشد. هدف اصلی طراحی تعاملی، ارتقای کیفیت تجربه کاربری (UX) است.

طراحی تعاملی بخشی در بین تجربه کاربری و رابط کاربری است. این طراحی به کمک رابط کاربری و با استفاده از المان های مختلف با مخاطب ارتباط برقرار می کند و به کمک ابزارهای مختلف، سعی در ایجاد بهترین تجربه کاربری دارد.

به زبان ساده‌تر، طراحی تعاملی کمک می‌کند تا روابط خشک و عادی بین کاربر و محصولات یا خدمات، به روابط معنادارتر و هدفمندتر تبدیل شوند. طراحان حوزه IxD با استفاده از ابزارهای مختلف نظیر نحوه چیدمان اجزا، بهره‌مندی از تصاویر، تایپوگرافی، نمادها و آیکون‌ها، نحوه عملکرد اجزا و نحوه جابه‌جایی کاربر در بخش‌ها، باعث ایجاد تعامل مثبت بین کاربر و محصول می‌شوند.

طراحی تعاملی به نرم افزار و آنچه که کاربر می بیند خلاصه نمی‌شود، بلکه طراحان تعاملی حتی نوع سخت افزار، قدرت و ویژگی‌های آن را نیز در طراحی‌های خود لحاظ می‌کنند تا مشکلی برای کاربران در تعامل با محصول ایجاد نشود.

طراحی تعاملی فقط به ظاهر محصولات مربوط نمی شود!

همان‌طور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنیم، طراحی تعاملی یا Interaction design در میان تجربه کاربری و رابط کاربری است. این به این معنی است که رابط تعاملی یا IxD در امور گرافیکی، استراتژی‌های عملکرد بخش‌ها، نحوه استفاده کاربران، قالب بندی و حتی طراحی‌های فناورانه دخالت دارد.

طراحی تعاملی حتی می‌تواند شامل طراحی هویت برند، قابلیت‌های استفاده از محصول، ساختار، اجزا، بسته بندی و یا حتی نحوه ترکیب عناصر صدا، تصویر و حرکت‌های نمایشی در یک مدل باشد! در مجموع هدف طراحی تعاملی ایجاد یک تجربه کاربری مفید، صریح و مناسب است که نیازها و خواسته‌های مشتری را به بهترین شکل ممکن به وسیله محصول (فیزیکی یا نرم افزاری) پاسخ می دهد و از این طریق، هدف نهایی شرکت یعنی استفاده رضایت بخش مشتری از محصول را محقق می کند.

با اینکه طراحی تعاملی بیشتر برای تولید نرم افزارها، وب‌سایت‌ها و یا سرویس‌های آنلاین استفاده می‌شود، اما می‌توان از قوانین و قواعد آن برای بررسی و رفع نیازهای کاربران، پیش بینی اقدامات آن‌ها و حتی بازاریابی محصولات استفاده کرد.

طراحان تعاملی چه وظایفی دارند؟

طراحان تعاملی تلاش می‌کنند تا روابط معناداری را بین افراد و محصولات و یا خدماتی که استفاده می‌کنند، از نرم افزارها و وب‌سایت‌ها گرفته تا رایانه‌ها، تلفن‌های همراه، لوازم خانگی و فراتر از آن‌ها، ایجاد کنند. این افراد به کسب و کارها کمک می‌کنند تا تعاملاتی را در درون محصولات و خدمات خود برای ایجاد تجربیات مثبت برای کاربران طراحی کنند.

بخشی از وظایف یک طراح رابط تعاملی عبارت‌اند از:

• آنها باید همیشه اطلاعات خود را به روز نگه دارند.
• دانش به روز را از طراحی‌های سایر رقبا به دست بیاورند.
• اصول یک ارتباط خوب را درک کنند.
• خواسته ها، نیازها و باورهای کاربران را در هر زمینه طراحی اجرا کنند.
• رفتارهای کاربران را به وسیله آزمایش‌ها، پیش بینی کنند.
• برای بهبود یا ایجاد تجربیاتی که در خدمت اهداف کاربر باشد، از قبل برنامه ریزی کنند.

همچنین طراحان تعاملی در ابتدا نمونه‌ای از طرح اولیه را تولید می‌کنند. سپس این نمونه را با برخی از کاربران یا تیم طراحی خود به اشتراک می‌گذارند. بعد از آن اقدام به بررسی دقیق نحوه تعامل آنها با محصول می‌کنند. در نهایت با رفع مشکلات موجود، گرفتن بازخورد و ایجاد تغییرات لازم در آن، به هدف اصلی طراحی تعاملی می‌رسند.

در سمت دیگر ممکن است برخی از سازمان‌ها نقش طراح تعامل نداشته باشند. آن‌ها به اجبار این وظیفه را در قالب تیم‌های بازاریابی، طراحی و یا تحقیق و توسعه قرار می‌دهند. آن‌ها نمی‌دانند که بخش بزرگی از وظایف این گروه‌ها، کاملا نامرتبط با این حوزه تخصصی است. در نهایت این شرکت‌ها اغلب در ارائه محصولات کاربرپسند به مشکل می‌خورند.

تفاوت‌های طراحی تعاملی IxD با طراحی رابط کاربری UI

این دو اصطلاح در زمینه طراحی نرم افزارها بسیار شبیه به یکدیگر هستند. در بیشتر مواقع این دو بخش با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. در ابتدا باید بدانیم که طراحی تعاملی زیرمجموعه طراحی رابط کاربری است. همچنین تجربه کاربری یا UX اصطلاحی است که چندین زمینه مهم را در بر می‌گیرد. در مجموع UX می‌خواهد تجربه کاربری مشتریان را بررسی کند و آن‌ها را بهبود ببخشد.

تجربه کاربری در واقع آن احساسی است که کاربر از کار با یک محصول، نرم افزار، وب‌سایت یا خدمات به دست می‌آورد. این تجربه می‌تواند در هر زمینه‌ای ایجاد شود، از نحوه درک آنها از کارکرد اجزا و سهولت استفاده تا سرعت عملکرد، کارایی بخش‌ها و… همگی شامل تجربه کاربری می شوند.

به طورکلی، تجربه کاربری به دنبال درک افکار، احساسات و باورهای کاربران برای کمک به راضی نگه داشتن آنها در حین استفاده از محصول است. این موارد به طور حتم شامل وظایفی است که در نهایت نحوه استفاده کاربر از محصول را مشخص می‌کند. در این بخش نیاز اساسی به درک رفتار کاربران وجود دارد. هر چه بتوان رفتار کاربران را بیشتر و بهتر درک کرد، موفقیت بیشتری حاصل خواهد شد.

برای شروع طراحی تعاملی لازم است سوالاتی از خود بپرسید…

در حین طراحی رابط کاربری و تعریف بخش‌های تعاملی آن، نیاز است که به سوالات زیادی نیاز پاسخ داده شود که در ادامه تعدادی از مهم ترین آنها را برای شما آورده ایم:

• کاربر از محصول ما چه انتظاری دارد؟
• انگیزه کاربران برای استفاده از محصول ما چیست؟
• چه اقداماتی توسط کاربر انجام می‌شود و چه نتیجه‌ای حاصل می‌گردد؟
• عملکرد محصول باید چگونه باشد؟
• آیا رسیدن به خواسته مشتری، به سرعت اتفاق می‌افتد؟
• برای استفاده از این محصول در دستگاه‌های ضعیف‌تر چه امکاناتی ایجاد شده است؟
• محصول از نظر زیبایی چطور به نظر می‌رسد؟
• و در نهایت، آیا استفاده از محصول واقعا رضایت بخش است؟

برای شروع طراحی تعاملی از کدام یک از روش‌های طراحی استفاده کنیم؟

در راستای طراحی تعاملی، روش‌های استاندارد زیادی ایجاد شده است. هر یک از این روش‌ها بنا به هدفی خاص، برای گروه خاصی از کاربران مفید هستند. روش “5 بعد” یکی از محبوب‌ترین روش‌های موجود است. با درنظر گرفتن ابعاد این روش، می‌توان طراحی مناسبی ایجاد کرد.

5 بعد، به صورت خلاصه از 5 اصل تشکیل شده:

1- کلمات و اطلاعات متنی

استفاده از اطلاعات متنی برای بسیاری از کاربران آسان و جذاب است. این اطلاعات قابل جستجو، کپی برداری و الهام گیری‌اند.

2- تصاویر و نمایش‌های بصری

استفاده از تصاویر، تایپوگرافی، نمادها و بسیاری موارد گرافیکی دیگر، حس بهتری به کاربران منتقل می‌کند.

3- اشیا، فضای فیزیکی و ابزارها

درنظرگرفتن اجزای فیزیکی مانند رایانه‌ها، موبایل‌ها و وسایل دیگر که کاربر برای استفاده از محصول به آن‌ها نیاز دارد، کمک زیادی به درک بیشتر مخاطب می‌کند.

4- زمان

استفاده از عناصری که از زمان استفاده می‌کنند، مانند فیلم‌ها یا انیمیشن‌ها.

5- رفتار

نحوه رفتار کاربران، شیوه تعامل آن‌ها با اجزا و در مجموع بررسی محصول از نگاه کاربر بسیار با اهمیت است.

جمع‌بندی

امروزه شاخه‌های زیادی در زمینه طراحی و ایجاد فضای بصری مناسب برای نرم افزارها، وب‌سایت‌ها و حتی محصولات فیزیکی ایجاد شده است. یکی از مهم‌ترین شاخه‌های تخصصی در این حوزه، طراحی تعاملی یا Interaction design است که به طور مفصل در این مقاله به آن پرداختیم.

این حوزه با استفاده از دانش‌های به روز، به دنبال ایجاد بهترین تجربه کاربری برای مشتریان، ساده سازی تعامل کاربران با محصولات و استفاده راحت تر و بیشتر مشتریان از محصولات است.

این شاخه از طراحی یکی از مهم‌ترین بازوهای هر مجموعه برای ایجاد اهداف مشتری مداری، بازاریابی، توسعه کسب و کار و سوددهی بیشتر است. به واسطه ایجاد حس خوب در کاربران و همچنین ساده سازی روابط موجود در بین عملکردهای محصول، بهترین شرایط برای توسعه کسب و کار شما به وجود می‌آید. اگر در این زمینه تجربه مناسبی دارید، می‌توانید در بخش نظرات تجربیات خود را برای ما بنویسید.

سوالات متداول