ROI چیست؟ + نحوه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه

دغدغه اصلی سرمایه گذاران این است که تصمیم درستی درباره دارایی، پول و سرمایه گذاری خود بگیرند. خوشبختانه با استفاده از یک روش بسیار ساده می توان میزان سود یک سرمایه گذاری را تعیین نمود.

این روش بسیار ساده نرخ بازگشت سرمایه یا همان ROI که مخفف Return On Investment می باشد نام دارد که یکی از معیارهای بسیار مهم در زمینه کسب و کار و سرمایه گذاری به شمار می رود. در این مطلب پس از بررسی مفهوم ROI نحوه محاسبه آن را نیز به شما آموزش خواهیم داد.

نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ 

نرخ بازگشت سرمایه در واقع معیاری است که بازده مالی یک کمپانی را مشخص می کند و میزان اثربخشی، سوددهی یا ضررهای احتمالی یک سرمایه گذاری را اندازه گیری می کند.

به عبارت دیگر هرچه میزان ROI بیشتر باشد در اصل بازدهی و سود شما نیز بیشتر خواهد بود. برای مثال اگر ارزش سهام خریداری شده 2 برابر شود میزان نرخ ROI برابر با 100% خواهد بود که قطعا از یک سهام با نرخ بازگشت سرمایه 10 درصدی خیلی ارزشمندتر است.

اگرچه ارزیابی ROI یکی از چندین فاکتور مهم در حوزه سرمایه گذاری به شمار می رود اما محاسبه آن در وضعیت فعلی به شما نشان خواهد داد که سرمایه گذاری تاکنون چه میزان سود به ارمغان آورده است ولی محاسبه میزان ROI در آینده آن سرمایه گذاری یک تخمین حدس و گمانی خواهد بود. به عبارت دیگر برای تعیین میزان سود و بازده سرمایه گذاری در آینده باید تحقیقاتی فراتر از ROI انجام دهید و محاسبه آن عملا کمک چندانی به شما درباره پیش بینی آینده نخواهد کرد.

نرخ بازگشت سرمایه یک ابزار بسیار کاربردی برای سرمایه گذاران و صاحبان مشاغل به شمار می رود اما میزان آن را باید با توجه به یک چهارچوب ارزیابی کرد. برای مثال اگرچه یک سرمایه گذاری با نرخ بازگشت سرمایه 50 درصدی در ظاهر مطلوب به نظر می رسد اما برای ارزیابی بازدهی سرمایه گذاری به یک چهارچوب مشخص نیاز دارید.

به عبارت دیگر اگر میزان ROI کنونی یک سرمایه گذاری 50% اما در یک سال پیش 70% بوده باشد به این معنی است که آن سرمایه گذاری آنچنان خروجی مطلوبی هم نداشته است. در برخی اوقات ممکن است یک سرمایه گذاری با میزان ROI بیشتر (مثلاً 50%) در مقایسه با یک سرمایه گذاری با نرخ بازگشت سرمایه کمتر (مثلاً 30%) بازدهی کمتری داشته باشد.

فرمول محاسبه ROI و مثال

برای محاسبه ROI ابتدا باید هزینه اولیه و ارزش فعلی سرمایه گذاری را بدست آورید، در حقیقت از طریق این دو مولفه می توانید سود خالص سرمایه گذاری را محاسبه کنید. به همین دلیل میزان ROI را می توان از طریق دو فرمول زیر بدست آورد :

به عنوان مثال فرض کنید که حدود 5 سال پیش حدود 20 میلیون تومان سهام یک شرکت را خریده اید و قیمت آن سهام امروز به 31 میلیون تومان رسیده است. با تفریق ارزش فعلی سرمایه از میزان اولیه آن (20 میلیون تومان – 31 میلیون تومان) مشخص می شود که سود خالص شما 11 میلیون تومان است و میزان نرخ بازگشت سرمایه نیز به صورت زیر محاسبه خواهد شد:

20 میلیون تومان ÷ 11 میلیون تومان = 0.55 × 100 = 55%

البته محاسبه ROI همواره به این سادگی نیست، به عنوان مثال بازدهی و سودآوری یک کمپانی را می توان بر اساس سود خالص و و میزان کل دارایی آن محاسبه کرد اما برای کمپین های تجاری خاص باید خیلی عمیق تر این کار را انجام دهید.

نرخ بازگشت سرمایه در مارکتینگ

محاسبه ROI در بازاریابی برای انتخاب بهترین کانال های بازاریابی با بیشترین بازدهی و همچنین محاسبه CAC بسیار اهمیت دارد. در حقیقت محاسبه ROI در این زمینه به شما کمک می کند تا موثرترین روش کسب سود از طریق استراتژی های بازاریابی برای کمپانی خود را شناسایی کرده و از آن در کمپین های مشابه آتی نیز استفاده کنید.

برای مثال فرض کنید به دنبال محاسبه نرخ ROI در کمپین بازاریابی فروش یک محصول هستید. در این شرایط باید مبلغ سرمایه گذاری شده در کمپین بازاریابی را از سود ناخالص فروش کم کرده و سپس جواب را تقسیم بر هزینه سرمایه گذاری شده در بازاریابی کنید.

بنابراین اگر کمپانی شما مبلغ 100 میلیون تومان برای بخش بازاریابی هزینه کرده است و سود ناخالص این کمپین از فروش محصول 170 میلیون تومان برآورد شده باشد آنگاه خواهیم داشت :

170 میلیون تومان –  100 میلیون تومان = 70 میلیون تومان ÷ 100 میلیون تومان = 0.7

بنابراین میزان ROI برابر با 70% خواهد بود.

این معادله با اعداد رُند بسیار ساده به نظر می آید اما برای بدست آوردن مجموع هزینه های یک کمپین بازاریابی باید ریز به ریز مبالغ را به صورت جزئی حساب کنید.

دلایل استفاده از ROI

علی رغم این که ROI در زمینه های زیادی کاربرد دارد اما معمولا سرمایه گذاران، بازاریابان و صاحبان کسب و کار به علت سادگی بیش از حد از آن استفاده می کنند. نرخ ROI در حقیقت سود خالص بدست آمده از مبلغ سرمایه گذاری اولیه را مشخص خواهد کرد.

این امر ROI را به یک ابزار همه فن حریف در زمینه کسب و کار تبدیل می کند. سرمایه گذارن می توانند از طریق آن میزان سودآوری یک سرمایه گذاری مشخص را مشاهده کنند. محاسبه ROI در کسب و کار نیز تصویری از میزان موفقیت سرمایه گذاری در بخش های مختلف تجارت را در اختیار صاحبان آن قرار می دهد.

برای مثال در بخش استخدام نیروی کار، ساخت یک دپارتمان، خرید نرم افزار یا تجهیزات کاری جدید می توان از ROI استفاده کرد. شما همچنین می توانید کمپین های بازاریابی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید و پس از مقایسه آنها با یکدیگر، آن مولفه هایی که باعث موفقیت در هر کدام شده است را تعیین کنید.

از آنجایی که ROI فاقد یک چهارچوب خاص است بنابراین شما باید نگاهی همه جانبه به سرمایه گذاری خود داشته باشید تا از این طریق دلایل موفقیت آن را شناسایی کرده و در جهت حفظ آن قدم بردارید.

نرخ بازگشت سرمایه در حقیقت به عنوان مهم ترین قسمت از فرآیند تجزیه و تحلیل به شمار می رود. تعیین استراتژی های سرمایه گذاری بدون محاسبه نرخ ROI کار بسیاری دشواری محسوب می شود. علاوه بر این در شرایطی که میزان ROI آخرین سرمایه گذاری یک کمپانی را محاسبه نکرده باشید، شناسایی مولفه های سودآور آن عملا امکان ناپذیر خواهد بود.