CentOS چیست؟ + مزایا و معایب آن

اگر در زمینه علوم کامپیوتر، به خصوص در زمینه شبکه ها سر رشته داشته باشید، به احتمال زیاد با نام هایی از جمله CentOS، RHEL، Enerprise Operating system آشنایی دارید.

ما در این مقاله به معرفی سیستم عامل تجاری CentOS و کاربردهای این سیستم عامل تجاری می پردازیم. همچنین به بررسی مزایا و معایب استفاده از این پلتفرم خواهیم پرداخت. در نهایت سعی می کنیم با در اختیار گذاشتن اطلاعات مفید و به روز، به شما در انتخاب خود کمک کنیم.

در ابتدا لازم به ذکر است که طبق اطلاعیه اخیر کمپانی Red Hat، نسخه 8 CentOS تنها تا پایان سال 2021 به کار خود ادامه خواهد داد و پس از آن دیگر آپدیت و یا پشتیبانی از آن نخواهد شد.

البته سِنت او اِس به کلی از صحنه پلتفرم های لینوکس پاک نخواهد شد و در قالب CentOS stream به کار خود ادامه می دهد که تقریبا هیچ تفاوتی با CentOS که می شناسیم نخواهد داشت.

اگر می خواهید بدانید که استفاده از CentOS stream برای شما مناسب است یا به دنبال جایگزین های مناسبی برای سیستم عامل های مبتنی بر CentOS خود هستید، تا پایان مطلب با ما همراه باشید. در این مطلب علاوه بر آشنایی بیشتر با CentOS، به معرفی چند سیستم عامل قدرتمند که می توانند جایگزین آن باشند خواهیم پرداخت.

CentOS چیست و برای چه کارهایی استفاده می شود؟

CentOs یا سِنت او اِس که مخفف Communit Enterprise Operating System می باشد، یک زیر شاخه یا Distribution از زیرشاخه های متعدد سیستم عامل لینوکس است. این پلتفرم آنلاین و منبع باز (open source)، به کاربران خود یک بستر رایانه ای رایگان و تحت حمایت جامعه آنلاین مربوط به خود ارائه می دهد.

این زیر شاخه می تواند برای مقاصد مختلفی استفاده شود اما بیشتر برای وب سرورهای تجاری، از کسب و کارهای کوچک و محلی گرفته تا کسب و کارهای بزرگ استفاده می شود و طرفداران بسیاری نیز دارد.

توسط گروه کوچکی از توسعه دهندگان مرکزی طراحی شده است، اما همواره حمایت فعالانه انجمن های آنلاینی که متخصصان شبکه، مدیران و افراد علاقه مند به لینوکس در سراسر جهان در آن حضور دارند، برخوردار بوده است.

CentOs از سال 2004 به صورت یک جنبش مستقل و با حمایت انجمن های آنلاین شروع به کار کرد. ساختار این سیستم عامل تجاری، که برای سرورهای کسب و کارهای کوچک و بزرگ به کار برده می شود، از منابعی که از طرف شرکت Red Hat به رایگان در اختیار عموم قرار داده بود نشات گرفت.

در سال 2014، این پلتفرم به طور رسمی با شرکت Red Had ادغام شد ولی در عین حال، به طور مستقل از سیستم عامل تجاری شرکت Red Hat، یعنی Red Hat Enterprise Linux به کار خود ادامه می داد.

می توان گفت CentOs نسخه رایگان RHEL است اما دیگر از پشتیبانی های فنی که کمپانی Red Hat ارائه میدهد، برخوردار نیست. از طرفی CentOS می تواند تقریبا تمامی نیازهای شما به یک سرور مطمئن را تا حد بسیار خوبی برآورده کند.

در واقع شرکت Red Hat از CentOS حمایت مالی می کرد و CentOS نیز محلی برای آزمایش کردن و بهبود پروژه های توسعه ای مختلف بود که به علت پشتوانه انجمن آنلاین خود، از پویایی مناسبی برخوردار بود.

مزایا و معایب استفاده از CentOS

تا اینجا با پلتفرم CentOS و تاریخچه آن به طور کلی آشنا شدیم. اگر این پلتفرم برای شما جالب و جذاب به نظر می رسد، بهتر است برای تصمیم گیری بهتر مزایا و معایب استفاده از CentOS را بدانید.

مزایای استفاده از CentOS

همانطور که در بخش قبلی نیز به آن اشاره کردیم، CentOS با RHEL تطابق و سازگاری بالایی دارد. از آنجایی که Red Hat همواره قابل اعتماد بوده است و بر وزرسانی های آن منظم و برنامه ریزی شده و دقیق بوده اند، CentOS هم تمامی این ویژگی ها را به ارث برده است.

این امر به این معناست که شما می توانید برای مدت طولانی روی CentOS به عنوان پلتفرم خود حساب باز کنید و تنها هر از چند وقت yum سرورهای خود را آپدیت کنید و نگران بروز مشکلات خاصی نباشید.

یکی دیگر از مزایای واضح CentOS رایگان بودن آن است که می تواند گزینه بسیار خوبی برای کسب و کارهای کوچک و استارتاپ ها باشد. همچین شرکت ها بزرگ نیز می توانند برای سرورهای جانبی و کوچک خود از CentOS استفاده کنند و از مزایای آن بهره ببرند.

علاوه بر رایگان بودن، به دلیل منبع باز بودن (opem source) CentOS، نیاز به عملیات های IT و مخارج آن به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. در عین حال، CentOS برای بازخوردهای CLI و GUI خود، نیاز سخت افزاری به نسبت پایینی دارد و می تواند با یک سخت افزار معقول نیز به خوبی عمل کند.

CentOS یک پلتفرم مبتنی بر سیستم عامل لینوکس است و به همین دلیل امنیت بالاتری نسبت به یک سیستم عامل مبتنی بر ویندوز دارد. این موضوع می تواند مخارج استفاده از آنتی ویروس های گران قیمت را تا حد زیادی کاهش دهد.

در CentOS، بیشتر ابزارهایی که کاربر نهایی به آن نیاز خواهد داشت، در سیستم عامل گنجانده شده است و دیگر نیازی به سرمایه گذاری در لایسنسینگ نیست.

در نهایت، از آنجایی که این پلتفرم از طرف انجمن های اینترنتی پشتیبانی می شود، میتواند بستر بسیار مناسبی برای توسعه کدهای آزمایشی و یا بهبود کدها فعلی باشد.

معایب استفاده از CentOS

یکی از ایراداتی که می توان به سیستم عامل CentOS گرفت، رابط کاربری گرافیکی (GUI) این پلتفرم است. مشکل این رابط کاربری گرافیکی این است که تعامل پذیری بسیار پایینی دارد.

در واقع خیلی از اوقات استفاده از آن نیاز به آموزش نیروهای مرتبط دارد که زمان بر خواهد بود. این موضوع اصلی ترین دلیلی است که کاربران استفاده از سیستم عامل های ویندوز محور را به استفاده از سِنت او اِس و دیگر Distribution های لینوکس ترجیح می دهند.

اما شاید بزرگترین نگرانی که هم اکنون گریبان گیر بسیاری از افراد شده است، اطلاعیه ای است که شرکت Red Hat اخیرا منتشر کرده است. همانطور که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم، شرکت Red Hat تنها تا پایان سال 2021 از سِنت او اِس پشتیبانی خواهد کرد.

این موضوع می تواند برای بسیاری از کسب و کارهایی که ساز و کار سرورهای خود را بر اساس CentOS تعبیه کرده اند، بسیار نگران کننده باشد. البته شرکت Red Hat شرایطی را در نظر گرفته است که بتواند کاربران خود را به استفاده از خدمات RHEL جذب کند.

برای مثال یکی از گزینه هایی که Red Hat پیش روی کاربران قرا داده است، ارائه خدمات عمومی رایگان برای زیر بناهایی با 16 سرور و کمتر است. در ضمن همین حالا یک سری کد جابجا کننده از طرف این شرکت ارائه شده است که می توان به راحتی از سِنت او اِس به Ref Hat Enterprise Linux سیستم عامل خود را تغییر دهید و دیگر نیازی به صرف وقت و هزینه های جانبی نخواهید داشت.

اما با این حال اگر کسب و کار شما زیربنایی با بیشتر از 16 سرور داشته باشد، به ناچار باید به سمت تعرفه های چولی شرکت Red Hat تن دهید یا در مدتی بسیار کوتاه، سیستم عامل سرورهای خود را تغییر دهید که میتواند دشوار باشد.

البته یک گزینه دیگر نیز پیش روی شما قرار دارد و آن هم استفاده از زیرشاخه های رایگان لینوکس دیگری که هم اکنون موجود هستند، می باشد. در انتهای این مطلب، می خواهیم به معرفی جایگزین های احتمالی CentOS بپردازیم.

جایگزین های CentOS

ابتدا باید بدانید که شرکت Red Hat هشت سال از زمان مقرر شده برای پشتیبانی از CentOS 8 را کوتاه کرده و طبق اطلاعیه اخیر آنها، سِنت او اِس تنها تا پایان سال 2021 پشتیبانی خواهد شد. در واقع پس از به پایان رسیدن سال 2021، CentOS دیگر مثل قبل قابل اتکا نبوده و ممکن است نسبت به ویروس های جدیدی که در وب آزاد می شوند آسیب پذیر باشد. اما جایگزین های CentOS، این پلتفرم دوست داشتنی چه می تواند باشد؟

تعرفه های شرکت Red Hat

قبل از پرداختن به جایگزینه های سِنت او اِس اجازه دهید تا نگاهی به تعرفه های شرکت Red Hat بی اندازیم. فراموش نکنیم که Red Hat مالک CentOS است و شاید کوتاه کردن زمان پشتیبانی این سیستم عامل، یکی از اهداف آنها برای جذب مشتریان بیشتر باشد. اما شرکت Red Hat در ژانویه سال 2021، اطلاعیه ای مبنی بر خدمات رایگان RHEL برای کسب و کارهای کوچک ارائه داده است.

در گذشته این سرویس رایگان تنها برای یک سرور امکان پذیر بود، اما هم اکنون این امکان فراهم شده است که تا 16 سیستم بتوانند از RHEL به طور کاملا رایگان استفاده کنند. شایان ذکر است که این تعرفه شامل 16 سرور مجازی می شود و نه هاست های فیزیکی مجزا.

اگر این مورد نیاز شما را رفع می کند می تواند گزینه بسیار مناسبی برای شما باشد. چون علاوه بر اطمینانی که این تعرفه دارد، شما می توانید بدون نیاز به صرف وقت و هزینه، سرورهای خود را از CentOS به RHEL تغییر دهید.

CentOS stream, Fedora و تفاوت آنها با RHEL

یکی از انتخاب های واضحی که پیش روی کاربران سِنت او اِس وجود دارد، استفاده از CentOS stream یا Fedora است. البته نباید CentOS stream را با CentOS Linux اشتباه گرفت.

در واقع CentOS stream و fedora مانند منابع فرودست RHEL هستند که پروژه های آزمایشی و توسعه ای RHEL قبل از تثبیت شدن و تکمیل در آنها انجام می گیرند. در گذشته دستاوردهای این دو پلتفرم بعد از مدتی در CentOS Linux نیز تحت پوشش قرار می گرفت و این دقیقا همان چیزی بود که CentOS را تا این حد پر طرفدار کرده بود. اما با همه این ها، این دو گزینه نیز می توانند انتخاب های قابل قبولی برای جایگزین کردن CentOS باشند.

Oracle Linux

Oracle Linux یکی دیگر از زیرشاخه های لینوکس است که به نوعی از شرکت Red Hat تقلید می کند. این شرکت درست مانند Red Hat یک تعرفه پولی دارد و در صورتی که نیازی به پشتیبانی فنی نداشته باشید، یک پلتفرم رایگان درست مانند سِنت او اِس در اختیار شما قرار می دهد. جدا از مسائل اخلاقی، از لحاظ فنی، خدمات ارائه شده توسط این شرکت می تواند به اندازه RHEL قابل اعتماد باشد.