مارکتینگ پلن یا برنامه بازاریابی چیست؟ + 8 گام تدوین آن

اگر علاقمند هستید که کسب و کار جدیدی راه‌اندازی کنید، داشتن برنامه بازاریابی یا مارکتینگ پلن بدون شک یکی از مهم‌ترین گام‌هایی است که می تواند شما را به موفقیت نزدیک می‌کند. برنامه بازاریابی به طور کلی، مثل داشتن یک کیف پول برای نگه داشتن بودجه شماست. شاید در ابتدا به نظر برسد که نیازی به آن ندارید اما بدون داشتن چنین برنامه‌ای قطعا با مشکل مواجه خواهید شد.

داشتن یک برنامه بازاریابی به اندازه داشتن یک بیزینس پلن واضح اهمیت دارد. کسب و کارها بدون برنامه بازاریابی، نیاز به تحقیق، اجرای تکنیک‌ها، آزمایش‌ها و آزمون و خطاهای بسیار دارند. این در حالی است که مارکتینگ پلن به شما کمک می‌کند تا بدون دردسر به هدف خود یعنی فروش برسید. به بیان بهتر، یکی از بزرگترین تفاوت‌های برندهای موفق با برندهای شکست خورده داشتن همین مارکتینگ پلن است.

با این حال، ایجاد یک برنامه بازاریابی موفق کار دشواری است. ما در ادامه قصد داریم مسیر ایجاد یک برنامه بازاریابی موفق را به شما نشان دهیم تا تصویر روشنی از آن داشته باشید و بتوانید به راحتی آن را پیاده‌سازی کنید. اگر به دنبال تدوین مارکتینگ پلن هستید و یا قصد دارید بدانید چه اجزایی دارد و چگونه اجرا می‌شود، با ما همراه باشید.

برنامه بازاریابی یا مارکتینگ پلن چیست؟

برنامه بازاریابی یا مارکتینگ پلن (Marketing plan) بازنمای استراتژی کلی بازاریابی شما از طریق اقداماتی است که قرار است انجام دهید. این برنامه نوعی گزارش است که می‌تواند محتوایی متنی یا بصری داشته باشد و طبق بازه‌های زمانی متفاوت چند ساله یا چند ماهه تعریف شود. این برنامه سندی است که صاحبان کسب و کار همیشه به آن مراجعه می‌کنند و تعریف دقیق بازار هدف، ارزش پیشنهادی برند، کمپین‌های تبلیغاتی مورد نیاز و چندین مورد دیگر را نشان می‌دهد.

فرقی ندارد که کسب و کار شما در چه زمینه‌ای فعالیت کند. داشتن مارکتینگ پلن برای کسب و کارهای سنتی با محصولات فیزیکی و خدمات حضوری به اندازه کسب و کارهای دیجیتال و مجازی، ضروری است. اگر چه شکل این دو طرح بازاریابی با هم در جزئیات متفاوت است، اما اساس هر دو برنامه قوانین و ویژگی‌های مشابهی دارد.

برای ایجاد برنامه بازاریابی شما باید به آینده کسب و کار خود فکر کنید و چند مورد را به وضوح تعریف کنید:

• شما باید مخاطبان هدف و مشتریان بالقوه خود را مشخص کنید.
• جایگاه فعلی کسب و کار خود را مشخص کنید.
• معیارهای کمی خاصی را تنظیم کنید تا فاصله کسب و کار خود از نقاط ایده‌آل فروش را مشخص کند.

چرا باید برنامه بازاریابی داشته باشیم؟

مارکتینگ پلن بر تمامی مراحل پیاده‌سازی کسب و کار اثر مستقیم دارد و تقریبا مهم‌ترین سند بسیاری از کسب و کارها محسوب می‌شود. اگر بتوانید طرح بازاریابی باکیفیتی تنظیم کنید، فروش برای شما فارغ از شکل و ماهیت بازارتان، آسان می‌شود. وقتی مشتری ایده آل خود را به روشی هوشمندانه‌تر هدف قرار دهید، هزینه‌های بازاریابی کاهش پیدا کرده و شانس خود را برای تبدیل مشتریان بالقوه یا لید (lead) به خریدار افزایش می‌دهید.

وقتی بدانید که قرار است چه نیازی را برطرف کنید و چرا مشتریان باید شما را انتخاب کنند، آن‌ها نیز به راحتی شما را پیدا می‌کنند. به همین دلیل است که بزرگترین برندهای دنیا مانند میلیون‌ها دلار روی تنظیم و بهبود چنین طرحی هزینه می‌کنند. داشتن یک برنامه بازاریابی مزیت‌های زیر را دارد.

1- کسب و کار خود را عمیق‌تر می شناسید

انجام تحقیقات کامل در مورد شرایط فعلی بازار و جایگاه شرکت شما می‌تواند به شما در شناسایی نقاط قوت و ضعف کسب و کار و همچنین کشف فرصت‌های جدید کمک کند.

2- اهداف بازاریابی را با اهداف تجاری هماهنگ می‌کنید

بدون برنامه بازاریابی، ممکن است ندانید چه مسیری را طی کنید. طرح بازاریابی به شما کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنید که اهداف بازاریابی شما با چشم انداز، ماموریت و اهداف کسب و کار شما همسو هستند.

3- همه راه‌ها و اطلاعات را پیش چشم دارید

با داشتن یک برنامه بازاریابی، رسیدن به یک هدف مشترک نه تنها برای تیم شما، بلکه کل شرکت آسان‌تر می‌شود.

4- روی آنچه مهم است متمرکز می‌مانید

مارکتینگ پلن یادآور دائمی از اهداف و استراتژی‌های شما است که شما را از منحرف شدن از مسیر درست باز می‌دارد.

5- تصمیمات بهتری می‌گیرید

این برنامه می‌تواند شما را از گرفتن تصمیمات عجولانه در هنگام بروز شرایط دشوار باز دارد.

ویژگی های یک برنامه بازاریابی موفق

از آن جایی که برنامه های بازاریابی به روش‌های مختلفی ایجاد می‌شوند، شناخت ویژگی‌های یک طرح بازاریابی موفق باعث می‌شود بتوانید کیفیت مارکتینگ پلن خود را مشخص کنید. موارد زیر ویژگی‌های برنامه‌های بازاریابی موفق هستند:

1- فراگیر و جامع هستند

از آنجایی که جزئیات در کسب و کارها بسیار تعیین‌کننده هستند، برنامه بازاریابی موفق باید تمامی جزئیات را پوشش دهد.

2- قابل تغییر هستند

کسب و کارها در گذر زمان تغییر می‌کنند و گاهی این تغییرات باید سریع باشند تا کسب و کار را نجات بدهند. علیرغم این که صاحبان کسب و کار باید به مارکتینگ پلن پایبند باشند، اما این برنامه باید انعطاف‌پذیر هم باشد تا کسب و کار بتواند از شرایط بحرانی بیرون بیاید.

3- واقع بینانه هستند

بسیاری از کسب و کارها به دلیل رویاپردازی‌های صاحبان آن‌ها شکست می‌خورند. این برنامه باید با داده‌های موجود در بازار همخوان باشد و هر چقدر این داده‌ها دقیق‌تر باشند اعتبار مارکتینگ پلن افزایش می‌یابد.

4- با برنامه‌های دیگر کسب و کار سازگار هستند

گاهی برخی از برنامه‌های بازاریابی طوری طراحی می‌شوند که با سایر برنامه‌های استراتژیک شرکت در تضاد هستند. برنامه بازاریابی باید در راستا و همسو با دیگر برنامه‌ها باشد و کلیت این برنامه‌‎ها یک نقشه‌راه کامل برای موفقیت در اختیار شما قرار بدهند.

استراتژی بازاریابی چه تفاوتی با برنامه بازاریابی دارد؟

بسیاری از افرادی که به تازگی وارد حوزه بازاریابی و کسب و کار شده‌اند ممکن است این دو اصطلاح را با هم اشتباه بگیرند. این دو مفهوم با هم مرتبط اما متفاوت هستند. استراتژی بازاریابی طرحی است که تیم‌های بازاریابی برای ایجاد و اجرای برنامه بازاریابی خود از آن استفاده می‌کنند.

از سوی دیگر، مارکتینگ پلن شامل فعالیت‌های بازاریابی عملی مانند بازاریابی محتوا و تلاش‌های بازاریابی اجتماعی، به همراه مجموعه‌ای از فرآیندها از جمله کمپین‌های بازاریابی، پست‌های وبلاگ، انتشار محتوا، بازاریابی برونگرا و طیف گسترده‌ای از دیگر روش‌های بازاریابی هستند.

بدون یک استراتژی بازاریابی قوی، اجتناب از تولید محتوای بی‌کیفیت و بیهوده دشوار است و این مسئله بسیاری از کسب و کارها را دچار مشکل کرده است. به بیان بهتر، این کسب و کارها با ارائه محتوا، مشتریانی دور خود جمع کرده‌اند که هدف نیستند و پولی برای خرید خدمات و کالاهای آن‌ها خرج نمی‌کنند.

چرا هم به یک استراتژی بازاریابی و هم به برنامه بازاریابی نیاز دارید؟

کسب و کارها به یک استراتژی بازاریابی مستند و یک برنامه بازاریابی قابل اندازه گیری نیاز دارند تا بتوانند یک نقشه راه بازاریابی ایجاد کنند، اهداف هوشمندانه‌ای تعیین کنند و آنها را تا پایان دنبال کنند.

هر شرکتی نیازها، اهداف و پرسنل منحصربه‌فردی دارد، اما دو چیز وجود دارد که ما با اطمینان می‌دانیم: هر کمپین محدود به زمان است و در این بازه زمانی معیارها و KPI ها اهمیت دارند. اما آیا می‌دانید کدام شاخص های عملکرد را در اولویت قرار دهید و چه زمانی آن ها را تغییر بدهید؟ ‌این‌ها همه بخشی از استراتژی بازاریابی شما و مارکتینگ پلن است.

انواع برنامه بازاریابی

مارکتینگ پلن را می‌توان طبق فرآیندهای مختلفی دسته‌بندی کرد. این دسته بندی های برنامه بازاریابی باید متناسب با چشم انداز و اهداف شرکت هستند.

1- برنامه‌های بازاریابی زمانی

این برنامه‌های بازاریابی در بازه‌های زمانی مختلفی تعیین می‌شوند و یک برنامه بازاریابی طولانی مدت نیستند.

2- برنامه‌های بازاریابی بودجه‌ای

برخی از کسب و کارها برای روش‌های خرج کردن منابع مالی خود برنامه بازاریابی تعیین می‌کنند تا تصویر شفاف‌تری از آینده مالی خود داشته باشند.

3- برنامه‌های بازاریابی رسانه‌های اجتماعی

کسب و کارهای دیجیتال بیشتر به این برنامه روی می‌آورند و برای هر شبکه اجتماعی خود برنامه‌ریزی کرده و استراتژی تبلیغاتی مشخصی را تعیین و اجرا می‌کنند.

4- برنامه‌های بازاریابی محتوا

این نوع برنامه بازاریابی کلی‌تر از برنامه‌های بازاریابی رسانه‌های اجتماعی است و ممکن است آن‌ها را نیز شامل بشود. با این حال تمرکز اصلی این نوع برنامه‌ها بر محتواهای وبسایت‌ها و بلاگ‌های کسب و کارها است.

5- برنامه‌های بازاریابی محصولات جدید

این نوع برنامه بازاریابی برای جا انداختن فرهنگ مصرف یک محصول یا خدمت جدید در جامعه مخاطبان تدوین و اجرا می‌شود.

8 گام تدوین مارکتینگ

تدوین برنامه بازاریابی هشت گام اصلی دارد که باید این مراحل را با رعایت اصول اجرا کنید. بعد از اجرای این مراحل می‌توانید یک مارکتینگ پلن مناسب داشته باشید.

گام اول : شرایط موجود را بسنجید.

هدف از بازاریابی این است که یک شرکت را قادر سازد تا به اهداف تجاری خود دست پیدا کند. اگر با درک روشنی از آن اهداف و محدودیت‌های پیش رو مواجه شوید، تصویر روشن‌تری نسبت به آینده خواهید داشت.

به عواملی که بر جایگاه کسب و کار شما در بازار تأثیر می‌گذارد، دقت کنید:

• آیا هجوم رقبای جدید رشد شما را کند کرده است؟
• آیا حساسیت قیمت، حاشیه سود شما را کاهش می‌دهد؟
• آیا در بازاری رقابت می‌کنید که مبتنی بر خرید و فروش کالا است؟
• آیا آماده از دست دادن کارکنان کلیدی تا زمان بازنشستگی هستید؟

اینها تنها تعدادی از محرک‌های کلیدی مارکتینگ پلن یا برنامه بازاریابی هستند. این مراحل را در قالب یک خلاصه اجرایی تدوین کنید تا چهارچوب مشخصی از کسب و کارتان مشخص شود.

اغلب می‌توانید از تجزیه و تحلیل SWOT برای سازماندهی و ارزیابی محرک‌های کسب و کار خود استفاده کنید. در این چارچوب، مشاهدات، عملکردها و اتفاقات به عنوان نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ یا تهدید طبقه بندی می‌شوند. با این روش شما می‌توانید فرآیند برنامه‌ریزی بازاریابی خود را با واقعیت متناسب کنید. اگر چه این امر ممکن است بدیهی به نظر برسد، اما بسیاری از شرکت‌‎ها زمان کمی را صرف تجزیه و تحلیل SWOT خود می‌کنند و در عوض بر باورهای شخصی و تجربیات خود تکیه می‌کنند.

راه بهتری نیز وجود دارد! شروع به انجام تحقیقات منظم در بازار هدف کنید. این کار به افزایش کیفیت برنامه بازاریابی شما کمک می‌کند. شرکت‌هایی که حداقل یک بار در سال این نوع تحقیقات را انجام می‌دهند، مارکتینگ پلن خود را راحت‌تر تدوین می‌کنند، سریع‌تر رشد می‌کنند و در نتیجه سود بیشتری دارند. این شرکت‌ها در هر مرحله، فرصت‌ها، دوام بازارهای مختلف یا مخاطبان هدف را مقایسه می‌کنند. تحقیقات مشتری به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از مشتریان هدف خود و نحوه انتخاب آنها کسب کنید.

گام دوم : مشتری را بشناسید.

به ندرت می‌توان با متخصصان حرفه‌ای ملاقات کرد که باور نداشته باشند مشتریان، نیازها و اولویت‌هایشان را کاملاً درک می‌کنند. متأسفانه، این افراد تقریباً همیشه در مورد برخی از عناصر کلیدی تفکر، تصمیم‌گیری یا اولویت‌های واقعی مشتریان خود اشتباه می‌کنند و به ندرت درک می‌کنند که مشتریان چگونه کسب و کارهای جدید را برای استفاده از خدمات یا خرید کالاها انتخاب می‌کنند. چنین اشتباهی باعث می‌شود که برنامه بازاریابی با واقعیت همخوانی نداشته باشد.

برای مثال، ممکن است متوجه شوید که مشتریان شما به کسب و کار شما به عنوان یک مشاور قابل اعتماد نگاه می‌کنند. با این حال، باید این نکته را در نظر داشته باشید که تقریباً هیچ مشتری بالقوه‌ای به دنبال یک مشاور قابل اعتماد نمی‌رود. در عوض، مشتریان تقریبا همیشه به دنبال کسی هستند که یک مشکل خاص را حل کند. این مسئله را حین تدوین مارکتینگ پلن در نظر داشته باشید.

اگر این تمایز کلیدی را درک کنید و بر اساس آن برنامه بازاریابی خود را بسازید، مشتریان جدید بیشتری را به دست خواهید آورد و سپس به مشاور مورد اعتماد آنها تبدیل خواهید شد. هر بار که می‌بینید رقیبی شرکت خود را به عنوان مشاور مورد اعتماد معرفی می‌کند، در مورد حرفشان تردید کنید چون آن‌ها مسیر را برعکس رفته‌اند!

هنگامی که در حال انجام تحقیق هستید، روی بهترین و مطلوب‌ترین بخش‎‌های خدمات به مشتری خود تمرکز کنید تا بازار هدف را بهتر بشناسید. این کار به شما کمک می‌کند تا فرصت‌ها را با دقت زیر نظر داشته باشید و برای یافتن مشتریان بیشتری آماده باشید. علاوه بر این، شناخت بازار هدف به شما کمک می کند تا یاد بگیرید که مشتریان شما چگونه اطلاعات رفتار می‌کنند. این کار به شما در مراحل بعدی کمک می کند.

همچنین داشتن پرسونای برند نیز در این مورد به شما کمک زیادی می‌کند. پرسونای مشتری را به شکل متنوعی تنظیم کنید و به آن پایبند باشید. سپس طبق آن ببینید که چه مشتری چه نیازی دارد و با چه کسی باید چطور تعامل کنید تا فروش بیشتر شود.

گام سوم : عملکرد بازاریابی خود را مشخص کنید.

مغز انسان به طور غریزی به دنبال چیزهایی است که متفاوت و غیرمنتظره هستند. بنابراین برندی که کاملاً در تضاد با رقبای خود قرار می‌گیرد، توجه مردم را به خود جلب می‌کند و دست بالا را در بازار خواهد داشت. این یکی از مهمترین ویژگی‌های مارکتینگ پلن کسب و کار شما باید باشد.

اجرای این کار با شناسایی تفاوت و تمایز شما با رقیبان شروع می‌شود. بیانه ماموریت نیز یکی دیگر از اجزایی است که می‌توانید به آن اضافه کنید. بیانه ماموریت چند خط مستند محتوایی است و پاراگراف کوتاهی محسوب می‌شود که به طور خلاصه مشخص می‌کند شرکت شما چه کاری انجام می دهد، برای چه کسی این کار را انجام می دهد و چرا مشتریان شما را به جای رقبا انتخاب می‌کنند. این محتوا شما را در فضای بازار رقابتی قرار می‌دهد و به DNA برند شما تبدیل می‌شود. این یکی از بخش‌های کلیدی برنامه بازاریابی است.

هر یک از مخاطبان شما (به عنوان مثال، مشتریان بالقوه، منابع ارجاع، کارمندان بالقوه) به جنبه های مختلف شرکت شما علاقه مند هستند. به عبارت دیگر، پیام‌های متفاوتی باید برای مخاطبان مختلف ایجاد شود. همه پیام‌های شما باید با موقعیت شما سازگار باشد، اما ممکن است بر مزایای مختلف تمرکز کنند.

چشم‌انداز یکی دیگر از اجزای مارکتینگ پلن است که مشخص می‌کند قرار است در چند سال یا چند ماه آینده به چه دستاوردی برسید. این بخش را باید جدی بگیرید ولی از بلندپروازی های غیرواقعی بپرهیزید. بسیاری از برندها به دلیل تعریف چشم ‌اندازهایی دست نیافتنی شکست می‌خورند.

گام چهارم : ارائه خدمات خود را تعریف و اصلاح کنید.

این مرحله اغلب در فرآیند تدوین برنامه بازاریابی یا مارکتینگ پلن نادیده گرفته می‌شود. خدمات ارائه شده شما ممکن است قدیمی شود. تکامل خدمات شما در طول زمان توسعه، یک مزیت رقابتی است. کافی است نگاهی به برندهای بزرگی مثل مایکروسافت یا گوگل بیاندازید که خدمات خود را سال به سال بهتر می‌کنند. حتی گاهی این خدمات به صورت رایگان ارائه می‌شوند ولی مشتریان جذب همین خدمات می‌شوند.

همانطور که نیازهای مشتریان تغییر می‌کند، شما نیز ممکن است بخواهید خدمات کاملا جدیدی برای رفع این نیازها ایجاد کنید. تحقیقات شما ممکن است مسائلی را که مشتریان هنوز حتی از آن آگاه نیستند را خیلی سریع کشف کند. مثلا یک تغییر قانونی در کشور می‌تواند فرصت ارائه طیف وسیعی از خدمات احتمالی را برای کسب و کار شما ایجاد کند.

همچنین ممکن است بخشی از فرآیند خود را تغییر دهید یا خودکار کنید تا ارزش بیشتری را با هزینه کمتر و حاشیه‌های سود بالاتر ارائه دهید. این تغییرات خدمات هر چه باشد، باید بر اساس تجزیه و تحلیل کسب و کار شما و تحقیقات شما در مورد مشتریان و رقبا تنظیم شود.

گام پنجم : به طور صحیح قیمت گذاری کنید.

قیمت‌‎گذاری فرآیندی است که مستقیما می‌تواند پله‌ای برای صعود در بازار یا دره‌ای برای سقوط و شکست باشد. برندهای مختلف استراتژی‌های مختلفی را برای قیمت‌گذاری تعیین می‌کنند و آن را در برنامه بازاریابی یا مارکتینگ پلن خود می‌گنجانند. چند استراتژی کلی برای این کار وجود دارد و شما باید تعیین کنید کدام یک از این روش‌ها را قرار است در پیش بگیرید:

• تعیین قیمت بر اساس هزینه‌ها
• تعیین قیمت همیشه پایین‌تر از رقبا
• تعیین قیمت همیشه بالاتر از رقبا
• تعیین قیمت پایین‌تر از رقبا و سپس افزایش قیمت بعد از گرفتن بازار
• تعیین قیمت بالاتر از رقبا و تقسیم کردن قیمت بین اجزای کوچکتر خدمات

گام ششم : تکنیک‌های بازاریابی خود را شناسایی کنید.

یکی دیگر از قدم‌های تدوین مارکتینگ پلن را می‌توان تشخیص تکنیک‌ها دانست. این مرحله نیز توسط بسیاری از صاحبان کسب و کار نادیده گرفته می‌شود چون تصور می‌کنند که تجربه فعالیت کافی در بازار را دارند. این گام با درک مخاطبان هدف شما و نحوه مصرف کالا یا خدمات (یا حتی اطلاعات ارائه شده از سوی شما) شروع می‌شود.

هنگامی که بینشی در مورد چگونگی، مکان و زمان دسترسی به مشتریان در اختیار داشته باشید، می‌توانید کانال های ترجیحی آنها را شناسایی کرده و از آنها بهره برداری کنید. سپس آن را در مارکتینگ پلن یا برنامه بازاریابی خود لحاظ کنید. همه کاری که قرار است انجام دهید این است که تخصص شما برای مخاطبان هدف شما ملموس‌تر و قابل مشاهده‌تر باشد. این مسئله را در علم بازاریابی با عنوان «تخصص قابل مشاهده» می‌شناسند.

دستیابی به دید در سطح بالا مستلزم تعادل در فرآیندهای بازاریابی است. تحقیقات نشان داده است که ترکیب 50/50 تکنیک‌های آفلاین (سنتی) و آنلاین (دیجیتال) بهترین عملکرد را دارد.

علاوه بر متعادل کردن تکنیک‌های بازاریابی خود، حتماً برای همه سطوح قیف فروش (برای جذب مشتریان بالقوه، درگیر کردن آنها و تبدیل آنها به مشتری) محتوا ایجاد کنید. برای اینکه کارها را تا حد ممکن کارآمد نگه دارید، برنامه‌ریزی کنید که از محتوا به طرق مختلف استفاده کنید. به عنوان مثال، یک وبینار می‌تواند به عنوان پست وبلاگ، مقالات مهمان و ارائه کنفرانس تغییر کاربری دهد.

گام هفتم : ابزارها، مهارت‌ها و زیرساخت‌های را شناسایی کنید.

تکنیک های جدید به ابزارها و زیرساخت‌های جدید نیاز دارند. برای تدوین مارکتینگ پلن ممکن است نیاز داشته باشید مهارت‌هایی را یاد بگیرید یا دانش جدیدی به مجموعه خود اضافه کنید. همچنین ممکن است نیاز داشته باشید که مهارت‌های خود را اصلاح کنید.

ابزارها نیز مهم هستند. یک وبسایت، یک رسانه اجتماعی، ویدیو، اتوماسیون ایمیل و حتی یک بروشور می‌تواند ابزاری برای کار شما باشند. لیست آن‌ها را تعیین کنید و برای آن‌ها در چهارچوب برنامه بازاریابی جایگاهی لحاظ کنید. در ادامه لیستی از ابزارها برای شما آورده شده است.

گام هشتم : برنامه و بودجه عملیاتی خود را تعیین کنید.

این جایی است که استراتژی شما به اقدامات خاصی تبدیل می‌شود که در طول زمان انجام خواهید داد. برنامه مکتوب شما باید شامل زمان‌بندی‌ها و ضرب الاجل‌های خاصی باشد تا بتوانید پیشرفت خود را با آن اندازه‌گیری کنید. مثلا باید از خود بپرسید که آیا کارهای تعیین‌شده طبق برنامه انجام شد؟ آیا نتایج مورد انتظار را ایجاد کرد؟ این نتایج به ورودی دور بعدی تدوین برنامه بازاریابی تبدیل خواهد شد.

شما به دو سند کلیدی نیاز دارید: یک تقویم بازاریابی و یک بودجه بازاریابی. تقویم بازاریابی باید شامل هر تکنیکی باشد که برای اجرای برنامه خود استفاده می‌کنید. این اسناد می‌تواند سه ماهه آینده یا حتی کل سال را پوشش دهد. با رویدادهایی که درباره آنها چیزهایی می‌دانید (مانند کنفرانس‌های سالانه و رویدادهای سخنرانی) شروع کنید.

همه پست‌های وبلاگ، ایمیل‌ها، نمایشگاه‌های تجاری، وبینارهای برنامه‌ریزی شده منظم را در برنامه خود قرار دهید. توجه داشته باشید که ممکن است لازم باشد تقویم خود را به طور منظم تنظیم کنید. هدف در این مرحله ایجاد ثبات و پیش‌بینی‌پذیری است. جا را برای تغییرات لحظه آخری در مارکتینگ پلن خود خالی بگذارید اما از برنامه و بودجه خود زیاد دور نشوید.

برای تخصیص بودجه، از ابزارها و زیرساخت‌های آماده شروع کنید. برای عناصر تکرارشونده مانند تبلیغات، هزینه را برای یک نمونه تخمین بزنید و سپس در فرکانس ضرب کنید. در صورت وجود از معیارها استفاده کنید، و فراموش نکنید که برای موارد احتمالی، معمولاً 5 تا 10 درصد از بودجه کلی را در نظر بگیرید.

بهترین کانال های اجرای برنامه بازاریابی

انتخاب مرتبط‌ترین کانال‌های بازاریابی برای پیاده‌سازی برنامه‌ها، بخش مهمی از اجرای بازاریابی است. این انتخاب تا حد زیادی به تحقیقات کاربردی که هنگام ایجاد استراتژی بازاریابی خود انجام داده اید بستگی دارد. به چیزهایی که برای رقبای شما مفید بوده نیز توجه داشته باشید و سعی نکنید همه کارها را یکجا انجام دهید.

الگوی شما به طور طبیعی باید متناسب با کانال‌های بازاریابی ایجاد شود، زیرا این امر به بسیاری از تصمیمات شما در رابطه با فرآیندهای بازاریابی کمک می‌کند. هرچقدر که این کانال‌ها را بیشتر بشناسید، مارکتینگ پلن بهتری خواهید داشت. حتی با تقلید و الگوبرداری از دیگر رقبا، کانال‌های بازاریابی زیادی وجود دارد که انتخاب گزینه مناسب برای کسب و کار شما را پیچیده می‌کند. قرار دادن پیام‌‎های مناسب در مکان و زمان مناسب می‌تواند هر برنامه بازاریابی را موفق کند. در ادامه برخی از مهم‌ترین فضاهایی که می‌توانید با مشتریان خود ارتباط برقرار کنید، آورده شده است:

• وب‌سایت و وبلاگ: فضایی ایجاد کنید که مشتریان بتوانند در آن خرید کنند و با محصولات و خدمات شما تعامل داشته باشند.

• بازاریابی از طریق رسانه‌های اجتماعی: از بازاریابی محتوای رسانه‌های اجتماعی ارگانیک و پولی برای هدایت ترافیک و در نهایت تبدیل آن ترافیک به فروش استفاده کنید.

• بازاریابی ایمیلی: اگر مجموعه‌ای از ایمیل‌های مشتریان را در اختیار دارید، از آنها برای افزایش بازگشت سرمایه خود استفاده کنید. ایمیل مارکتینگ می‌تواند نرخ بازگشت سرمایه را تا ده برابر افزایش دهد. بسیاری از کسب و کارها این نوع بازاریابی را حین تدوین برنامه بازاریابی نادیده می‌گیرند و این نکته را در نظر نمی‌گیرند که ایمیل مارکتینگ ارزان‌ترین روش مارکتینگ دیجیتال است.

• سئو: روزانه ۳.۵ میلیارد جستجو در اینترنت انجام می‌شود. شما می‌توانید راهی برای هدایت این ترافیک به وب سایت خود با استفاده از سئو پیدا کنید.

• یوتیوب: یوتیوب دومین موتور جستجوی بزرگ است و بسیاری از کسب و کارهای بزرگ هنگام تدوین استراتژی محتوا در مارکتینگ پلن خود یوتیوب را نیز در نظر می‌گیرند. شما هم می‌توانید از آن برای رشد کسب و کار خود استفاده کنید.

• تبلیغات کلیکی: این روش نیز یکی از پربازده‌ترین روش‌ها است و هزینه کمی دارد. بازاریابی موفق به این بستگی دارد که مخاطبان شما پیام‌های مناسب را در زمان مناسب ببینند؛ به این معنی که در مرحله خاصی از قیف فروش باشند تا فروش ایجاد شود.

• تبلیغات تماسی: یکی دیگر از کانال‌های پیاده سازی برنامه بازاریابی تبلیغات با تماس است که می‌تواند به صورت پیامک یا تماس صوتی با کاربران و درگیر کردن آن‌ها با پیام و شعار برند باشد.

• تبلیغات محیطی بنری: این روش یکی از روش‌های بازاریابی غیردیجیتال است و قدمت زیادی هم دارد. در این روش می‌توانید با استفاده از بنرهای تبلیغاتی بزرگ در مکان‌هایی که رفت و آمد وجود دارد، پیام‌های تبلیغاتی را به مشتریان برسانید.

• تبلیغات محیطی خرد: این تبلیغات هم خارج از فضای دیجیتال است و به نوعی روشی سنتی برای تبلیغات محسوب می‌شود. در این روش می‌توانید از تراکت‌ها و کارت‌های کوچک تبلیغاتی برای اجرای فرآیندهای بازاریابی استفاده کنید.

• تبلیغات غیرمستقیم: این روش یکی از جالب‌ترین روش‌های تبلیغاتی در برنامه بازاریابی است که هم می‌تواند در فضای دیجیتال اجرا شود و هم می‌توان آن را در فضای غیردیجیتال اجرا کرد. در این روش مشتریان را متقاعد می‌کنید که پیام‌های تبلیغاتی شما را به دیگران برسانند. برندهایی که علاقمند به گیمیفیکشن و روش‌های بازاریابی مدرن‌تر دارند سعی می‌کنند در ازای این تبلیغات به کاربران جایزه هم بدهند که ممکن است نقدی یا غیرنقدی باشد. حتما هنگام تدوین مارکتینگ پلن این نوع بازاریابی را در نظر داشته باشید.

چرخه بازاریابی در این ابزارها شامل مراحل زیر است:

• اطلاع
• توجه
• خرید

برای اینکه واقعاً بازاریابی مؤثری داشته باشید، باید پیام‌های بازاریابی مرتبط را برای هر مرحله از چرخه را تولید کنید. این بخشی از تدوین برنامه بازاریابی شما است که نباید آن را نادیده بگیرید. در مرحله بعد، این پیام‌ها در کانال‌های رسانه‌ای تحت مالکیت برند شما و یا سایر برندها برای کسب درآمد منتشر می‌شود.

کسب و کارها بیشتر تمایل به استفاده از کانال‌های مدرن‌تر و دیجیتال دارند اما پوشش مطبوعاتی، محتوای تولید شده توسط کاربر، نظرات و توصیفات دهان به دهان و موارد دیگر را فراموش نکنید. وقتی تصمیم گرفتید که دنبال کردن چه مسیری برای شما منطقی است، کانال‌ها را مورد بررسی قرار بدهید و ببینید که به چه میزان بودجه آزمون و تعهد زمانی نیاز دارید. در چنین حالتی تدوین مارکتینگ پلن برای شما ساده‌تر خواهد بود.

نکات مهم هنگام ایجاد برنامه بازاریابی

• تغییرات محیط کسب و کار را همیشه در نظر داشته باشید: این تغییرات باعث می‌شود تیم شما برای بررسی ایده‌های جدید آماده باشد. به عنوان مثال، رقیب شما چه استراتژی بازاریابی ایجاد کرده است و در آینده چه رقبای جدیدی ظاهر خواهند شد؟ آیا فروش و درآمد شما تغییر کرده است؟ آیا خدمات جدیدی را معرفی کرده‌اید؟ هر تغییری در محیط بازاریابی شما مستلزم تغییر در برنامه بازاریابی است.

• روی حل مشکلات مشتریان تمرکز کنید: روی مشکلاتی که حل می‌کنید و ارزشی که می‌توانید به ارمغان بیاورید تمرکز کنید؛ نه خدماتی که ارائه می‌دهید. به یاد داشته باشید، مشتریان بالقوه تا زمانی متوجه ارزش پیشنهادی شما نشوند، به شما و آنچه که باید ارائه دهید اهمیتی نخواهند داد. به بیان بهتر، روی مشکلات مشتریان تمرکز کنید و ببینید چگونه می‌توانید آنها را حل کنید. آنها خدمات شما را نمی‌خرند، بلکه راه‌حل‌های شما را می‌خرند. این مسئله را باید در مرحله تدوین مارکتینگ پلن یا برنامه بازاریابی در نظر داشته باشید.

• همیشه با تحقیق و آمار پیش بروید: دانش قدرت است. هرچه بیشتر در مورد بازار، مشتریان، چشم اندازها و رقابت خود بدانید، بیشتر می‌توانید در تهیه و برنامه بازاریابی خود موفق باشید. تحقیقات، ریسک را کاهش می‌دهد. روی این مسئله سرمایه گذاری کنید.

جمع‌بندی

برنامه بازاریابی مناسب به شرکت‌ها و کسب و کارها این قدرت را می دهد که افق‌های خود را گسترش دهند و محصولات و خدمات خود را به بازارهای متنوع ارائه کنند. داشتن مارکتینگ پلن موفقیت را تضمین نمی‌کند اما نداشتن احتمال شکست شما را بسیار بالاتر می‌برد. مهم‌ترین اصل این است که طرح بازاریابی خود را اصولی تنظیم کنید و به این برنامه پایبند باشید.

اگرچه هر برند موفقی مارکتینگ پلن دارد اما تکنیک های سنتی را نیز کنار نگذارید. نقش و ارزش هر تکنیک را در بازاریابی خود به دقت در نظر بگیرید و بعد از تحقیق، بهترین‌ استراتژی را انتخاب و دنبال کنید تا بهترین نتیجه را کسب کنید.