داستان کاربر (User Story) چیست؟ + 5 گام نوشتن آن

همه ما روزانه از اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های دیجیتالی مختلفی استفاده می‌کنیم تا نیازهای معمول خود را برطرف کنیم. خدمات حمل و نقل آنلاین، خدمات بانکداری دیجیتال، خدمات خرید و فروش آنلاین کالا و… همگی جزء بسترهای دیجیتال محسوب می‌شوند که دست کم یک نیاز اساسی ما را برطرف می‌کنند. اما تا به حال به این فکر کرده‌اید که این اپلیکیشن‌ها و بسترهای دیجیتالی چطور ساخته می‌شوند و چطور به مرحله‌ای می‌رسند که نیازی را از ما برطرف کنند؟ در این پست از داناپ برای شما داستان کاربر (User Story) را تعریف می‌کنیم که یکی از ابتدایی‌ترین مراحل ساخت اپلیکیشن ها و بسترهای دیجیتالی است. 

داستان کاربر (User Story) چیست؟

داستان کاربر، به طور خلاصه، یک روایت واقعی، تک خطی و کوتاه است که نشان می‌دهد کاربر چه نیازی دارد و این نیاز چطور برطرف خواهد شد. این روایت کوتاه به سازندگان اپلیکیشن‌ها کمک می‌کند تا خدمات صحیحی را به کاربران ارائه دهند و به این ترتیب به درست‌ترین شکل ممکن نیاز کاربرانشان را برطرف کنند.

این روایت تک‌خطی و کوتاه عموما در چنین قالبی نوشته می‌شود:

من به عنوان (کاربر) (قابلیتی) را می‌خواهم تا بتوانم (نیاز) را برطرف کنم.

به زبان ساده‌تر، داستان کاربر، از زبان مصرف‌کننده نهایی یا همان کاربر با شما صحبت می‌کند و به سه سوال اساسی زیر پاسخ می‌دهد:

• چه کسی هستم؟
• چه چیزی می‌خواهم؟
• چرا چنین چیزی را می‌خواهم؟

به طور مثال تصور کنید که می‌خواهیم برای یک اپلیکیشن بانکداری دیجیتال یک User Story بنویسیم؛ این داستان می‌تواند به شکل زیر نوشته شود:

به عنوان کسی که زمان کافی برای حضور در شعبه بانک را ندارم می‌خواهم از خدمات انتقال وجه آنلاین استفاده کنم با بتوانم مبلغ مورد نظرم را به حساب شخص مورد نظرم انتقال دهم.

چرا از User Story استفاده می‌کنیم؟

در توسعه نرم‌افزار چابک (Agile)، داستان کاربر کمک می‌کند تا تمام ایده‌های اولیه در یک قالب متمرکز و هدفمند قرار بگیرد. زمانی که طراحی اولیه یک نرم‌افزار یا قابلیت جدید برای یک اپلیکیشن شروع می‌شود معمولا با طوفانی از ایده‌های مختلف روبه‌رو می‌شویم که جزئیاتی درخشان و وسیع را پیش‌روی ما می‌گذارد.

اما مسئله اینجا است که پرداختن به تمام این جزئیات زمان و انرژی زیادی می‌برد و سرعت پیش‌برد پروژه را کند و در نتیجه برطرف کردن نیاز کاربر را به تاخیر می‌اندازد. داستان کاربر یا یوزر استوری دقیقا در چنین نقطه‌ای به کمک ما می‌آید تا تمام تمرکز و انرژی را با نیاز کاربر هماهنگ کند و به این ترتیب در سریع‌ترین زمان ممکن، کامل‌ترین امکانات را در راستا با برطرف کردن نیاز کاربر فراهم کند.

چطور یک داستان کاربر بنویسیم؟

پیش از نوشتن داستان کاربر لازم است که زمانی را برای تحقیق، بررسی و جمع‌آوری داده‌ها اختصاص دهید. اگر اپلیکیشنی دارید که می‌خواهید قابلیتی را به آن اضافه کنید باید یکسری مراحل را برای نوشتن داستان کاربر طی کنید که در ادامه به آن می پردازیم:

گام اول: انتخاب کاربران

در ابتدا باید کاربران خود را انتخاب کنید. تعدادی از کاربرانتان را برای انجام A/B تست به صورت تصادفی انتخاب کنید و یا اگر هنوز اپلیکیشن یا محصولی ندارید لازم است تا ابتدا تعدادی از افراد جامعه هدف خود را جذب و سپس از میان آنها انتخاب کنید.

گام دوم: گفتگو با افراد انتخاب شده

با افراد انتخاب شده گفتگو کنید. در این گفتگو در مورد نیاز آن‌ها، خواسته‌ها و توقعاتی که از محصول شما دارند بپرسید. اگر قرار است امکان جدیدی به محصول خود اضافه کنید، از کاربران بپرسید که با اضافه کردن چه امکانی می‌توانید نیاز بیشتری از آن‌ها را برطرف کنید.

گام سوم: یادداشت برداری و خلاصه نویسی

پاسخ کاربران را در کاغذهای یادداشت کوچکی بنویسید. دلیل استفاده از کاغذهای یادداشت کوچک این است که باید بدانید ما برای داستان کاربر به جزئیات و زیاده‌نویسی نیازی نداریم. همه چیز باید متمرکز، دقیق و خلاصه باشد. به بیانی دیگر، نتایج شما باید مستقیم اما مختصر باشد.

گام چهارم: دسته بندی یادداشت ها

حالا با مجموعه‌ای از یادداشت روبه‌رو هستید که نماینده نیازهای کاربران شما است. یادداشت‌ها را بخوانید و براساس نیازهای ذکر شده دسته‌بندی کنید. آن دسته از نیازهایی که بیشتر از همه تکرار شده‌اند را انتخاب کنید و به عنوان نیاز اصلی کاربران، سعی کنید تا آن را به صورت دقیق و عمیق درک کنید و برای اعضای تیم خود ارائه دهید.

گام پنجم: نوشتن داستان کاربر

حالا شما و تیم‌تان باید فکر کنید که نیازی که در طول این تحقیقات به آن رسیده‌اید را چطور باید برطرف کنید. نتیجه کل این مراحل را به صورت یک روایت تک خطی بنویسید و به تیم خود ارائه کنید. حالا شما یک User Story دارید.

ارزیابی داستان کاربر با INVEST

ما همیشه نیاز داریم تا تک‌تک گام‌هایی که در طول یک پروژه برمی‌داریم را ارزیابی کنیم. این کار کمک می‌کند تا چشم‌انداز خوبی از کیفیت نهایی پروژه داشته باشیم و مطمئن باشیم که همه‌ گام‌ها هم‌راستا با هدف پروژه پیش می‌روند و در نهایت محصولی مطابق خواسته کاربران ساخته خواهد شد. داستان کاربر نیز، به عنوان یکی از ابتدایی‌ترین قدم‌های یک پروژه، از این قاعده مستثنی نیست. یکی از بهترین روش‌ها برای ارزیابی داستان کاربری که نوشته‌اید، روش INVEST است. در واقع یک داستان کاربر خوب باید INVEST باشد. این روش در شش مرحله انجام می‌شود:

مرحله اول: استقلال (Independent)

داستان کاربر باید استقلال داشته باشید به گونه‌ای که وابسته به سایر بخش‌ها نباشد و بخش‌های دیگر محصول را درگیر نکند.

مرحله دوم: قابلیت مذاکره (Negotiable)

داستان کاربر نباید حالت یک قرارداد ثبت شده را داشته باشد. داستان کاربر باید قابلیت گفتگو و مکالمه داشته باشد و فقط به اصل نیاز کاربر بپردازد.

مرحله سوم: ارزشمندی (Valuable)

این داستان باید درون خود ارزشی داشته باشد که به کاربر نهایی ارائه می‌شود.

مرحله چهارم: تخمین‌پذیر بودن (Estimable)

داستان کاربر باید برای تیم اسکرام قابل تخمین باشد. تیم اسکرام باید بتواند تخمین‌های لازم را برای طراحی، توسعه و آزمون برآورد کند.

مرحله پنجم: کوچک (Small)

روند ساخت داستان کاربر باید کوچک و کوتاه باشد. این روند نباید بیش از سه یا چهار روز از تیم شما زمان بگیرد ضمن این که باید قابلیت تجزیه به برش‌های کوچک را داشته باشد تا با انجام بخش‌های کوچک کار درصد عدم قطعیت را در پروژه کاهش دهد.

مرحله ششم: قابلیت آزمایش (Testable)

داستان کاربر باید به گونه‌ای نوشته شود که امکان آزمایش و بررسی شدن را داشته باشد. داستان کاربر باید این امکان را برای اعضای گروه فراهم کند تا در هر گام از پروژه آن را آزمایش کنند و به این ترتیب از این که داستان کاربر، نیاز واقعی کاربر را برطرف می‌کند، مطمئن باشند.

5 بهترین ابزارهای ساخت داستان کاربر

در دنیای امروز تقریبا برای انجام هرکاری ابزارهایی وجود دارد که روال کار را ساده‌تر و سریع‌تر می‌کند. نوشتن داستان کاربر نیز شامل همان مواردی می‌شود که ابزارهایی برای تسهیل و بالا بردن سرعت تهیه آن وجود دارد. در این بخش سعی می‌کنیم تا پنج تا از بهترین ابزارهای ساختن داستان کاربر را به شما معرفی کنیم:

1- Craft.io

هزینه: چهارده روز استفاده رایگان/ ماهانه 49 دلار برای هر کاربر

این پلتفرم پورتالی را برای دریافت بازخورد کاربران در اختیار شما قرار می‌دهد. با استفاده از این پورتال می‌توانید بازخورد کاربران خود را جمع‌آوری و در اختیار تیم‌تان قرار دهید. این پلتفرم امکان دسته‌بندی و برچسب‌گذاری بازخوردها را برای شما فراهم می‌کند و همچنین این امکان را در اختیار شما قرار می‌دهد که بتوانید بازخوردهای جمع‌آوری شده را اولویت‌بندی کنید و داستان کاربر یا نقشه راه بهتری را برای خود و تیم‌تان تهیه کنید.

2- Miro

هزینه: رایگان

پلتفرم میرو این امکان را در اخیتار شما قرار می‌دهد تا پروژه‌های متعددی را به صورت همزمان پیش ببرید و به هر تعداد از اعضای تیم‌تان که می‌خواهید اجازه دسترسی به حساب کاربری دهید. یکی از ویژگی‌های خوب میرو این است می‌توانید هر کدام از اعضای تیم را در یک پروژه مشخص وارد کنید و میزان دسترسی او را تعیین کنید. میرو با Google Drive، Google Calendar، Slack و… ادغام می‌شود تا مسیر ساخت داستان کاربر و جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز را برای شما تسهیل کند.

3- Productboard

هزینه: پانزده روز رایگان/ ماهانه ۲۵ دلار برای هر کاربر

پروداکتبورد به مدیران محصول این امکان را می‌دهد تا نیازهای کاربران خود را بهتر درک کنند و بتوانند این نیازها را اولویت‌بندی کنند تا روال توسعه محصول را دقیق‌تر و بهتر پیش ببرند. پروداکتبورد کمک می‌کند تا دستاوردها و چشم‌اندازها به راحتی ثبت و به این ترتیب نقشه راه و داستان کاربر دقیق‌تری نوشته شود. این پلتفرم با اولویت‌بندی نیازهای کاربران به مدیران محصول یادآوری می‌کند که در نقشه راه پروژه کدام نیاز را برای چه زمانی در نظر بگیرند و مسیر توسعه محصول را بر اساس داستان کاربر چطور طراحی کنند. Productboard با نرم‌افزارهای Microsoft، Slack، Trello ، Teams و… ادغام می‌شود تا تجربه بهتری را در اختیار مدیران محصول قرار دهد.

4- Avion

هزینه: چهارده روز رایگان/ ماهانه 15.75 دلار برای سه کاربر

Avion ابزاری عالی برای ایجاد هماهنگی بین اعضای تیم در راستای نوشتن داستان کاربر است. آویون کمک می‌کند تا تمام داده‌ها، اسناد و فایل‌های مربوط به تجربه کاربران به راحتی با تمام اعضای گروه به اشتراک گذاشته شود و کوچک‌ترین تغییراتی به اطلاع تمام اعضای تیم برسد تا مدیران محصول اطمینان حاصل کنند که همه اعضای تیم در یک راستا حرکت می‌کنند. Avion با قابلیت تعیین سطح دسترسی به مدیران پروژه این امکان را می‌دهد که بتوانند فریلنسرها را هم با داستان کاربر محصول هم‌مسیر کنند و در عین حال اطلاعات محرمانه را هم از دسترس فریلنسرها خارج کنند. 

Avion با Github، Trello و… ادغام می‌شود تا تجربه کاربری بهتری را برای مدیران محصول بسازد.

5- Featmap

هزینه: پانزده روز رایگان/ ماهانه 9 دلار

فیت‌مپ یک پلتفرم منبع‌باز یا open source است که در نوشتن داستان کاربر به شما کمک می‌کند. با استفاده از Featmap می‌توانید پرسونای کاربران خود را اعضای تیم به اشتراک بگذارید و تصور دقیقی از رفتار کاربر هنگام استفاده از محصول داشته باشید. با توجه به این که Featmap یک پلتفرم منبع‌باز است، می‌توانید ویژگی‌های آن را با توجه به نیاز اعضای تیم خود حذف یا اضافه کنید و برای اطمینان از امنیت اطلاعات محصول‌تان، پلتفرم را روی سرور خود میزبانی کنید که این امکان باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه شما خواهد بود.

یکی از ویژگی‌های خوب Featmap این است که به شما این امکان را می‌دهد تا داستان کاربر نوشته شده را با هر تعداد از اعضا یا سهامداران که مدنظرتان هست به اشتراک بگذارید.

جمع بندی

در پایان باید توجه داشته باشید که شاید یک محصول بدون داستان کاربر تولید شود اما داستان کاربر کمک می‌کند تا محصول تولید شده به بهترین شکل ممکن نیاز کاربر را برطرف کند و زمان و هزینه‌های تولید را، از طریق کاهش ریسک‌ و بالا بردن تمرکز، کاهش می‌دهد. به نظر شما پشت محصولات محبوب جهان، چه داستان کاربری وجود دارد؟ نظر خود را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول