اسکرام چیست؟ + اجزا و نقش های کلیدی Scrum (راهنمای جامع)

اسکرام یا Scrum یک فریم ورک چابک (Agile) می باشد که به طور گسترده در مدیریت پروژه استفاده می شود. در واقع فرآیندی است که به تیم ها کمک می کند تا به طور مشترک روی پروژه های پیچیده کار کنند و نتایج با کیفیت بالا ارائه دهند. اسکرام برای کمک به سازمان ها در جهت انطباق با شرایط متغیر بازار و نیاز های مشتری توسعه یافته است. همچنین بر انعطاف پذیری، شفافیت و بهبود مستمر تاکید دارد که همین تاکید، آن را به یک انتخاب محبوب برای مدیریت پروژه های توسعه نرم افزار تبدیل کرده است.

تاریخچه Scrum

اسکرام اولین بار در دهه 1990 توسط جف ساترلند (Jeff Sutherland) و کن شوابر (Ken Schwaber) معرفی شد. جف و کن این فریمورک را به عنوان پاسخی به چالش هایی که در هنگام مدیریت پروژه های توسعه نرم افزار با آن مواجه بودند، توسعه دادند. آنها می خواستند فرآیندی ایجاد کنند که نسبت به روش های سنتی مدیریت پروژه انعطاف پذیر تر، سازگار تر و مشتری محور تر باشد. Scrum به سرعت محبوبیت پیدا کرد و اکنون توسط سازمان های سراسر جهان در طیف وسیعی از صنایع مورد استفاده قرار می گیرد.

اسکرام در مدیریت پروژه بسیار مهم است؛ زیرا رویکردی ساختار یافته و سازگار برای مدیریت پروژه های پیچیده ارائه می دهد. این فریم ورک برخلاف مدل Waterfall بر همکاری، ارتباط و بهبود مستمر تأکید دارد که می تواند منجر به داشتن نتایج بهتر و با کیفیت بالاتر شود. اسکرام همچنین می تواند به سازمان ها کمک کند تا به سرعت به شرایط متغیر بازار و نیاز های مشتریان پاسخ دهند که در محیط تجاری پرشتاب امروزی حیاتی است. با استفاده از اسکرام، تیم‌ ها می ‌توانند مؤثر تر و کارآمد تر کار کنند و همچنین محصولات و خدماتی را ارائه دهند که انتظارات مشتریان را برآورده می کنند، یا حتی فراتر از آن.

Scrum چیست؟

اسکرام یک فریمورک قابل انطباق می باشد که پروژه ها را از طریق فرآیند های مختلفی به نام اسپرینت مدیریت می کند. این فریمورک، بخش کلیدی از تولید نرم افزار Agile است و در برابر مشکلات پیچیده عالی عمل می کند. Scrum الزامات پروژه را اولویت بندی و از بازخورد مشتری برای اصلاح برنامه ریزی استفاده می کند. انعطاف پذیری و همکاری در قلب روش شناسی اسکرام قرار دارند.

اجزای کلیدی Scrum

1- تیم Scrum

تیم اسکرام گروهی از افراد است که برای ارائه یک محصول با یکدیگر همکاری می کنند. این تیم خود سازمانده و متقابل می باشد، به این معنی که از افراد مختلف، با مهارت ها و تخصص های متفاوت، تشکیل شده است. این تیم مسئول ارائه یک محصول بالقوه قابل انتشار در پایان هر اسپرینت می باشد.

2- نقش های اسکرام

در اسکرام سه نقش وجود دارد: اسکرام مستر (Scrum Master)، مالک محصول (Product Owner) و تیم توسعه (Development Team). اسکرام مستر مسئول اطمینان از پیگیری فرآیند Scrum و رفع هرگونه مانع است. مالک محصول مسئول تعریف کار های انباشته شده محصول و کسب اطمینان از اینکه تیم روی با ارزش ترین موارد کار می کند است. تیم توسعه مسئول ارائه یک محصول بالقوه قابل انتشار در پایان هر اسپرینت می باشد. در بخش های بعدی مقاله بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.

3- رویدادهای Scrum

رویدادهای اسکرام در واقع رویداد هایی با زمان بندی هستند که در سرتاسر اسپرینت رخ می دهند. چهار رویداد Scrum وجود دارد: Sprint Planning، Daily Scrum، Sprint Review و Sprint Retrospective. Sprint Planning یک رویداد مشترک است که در آن تیم، کاری که باید در طول اسپرینت انجام شود را برنامه ریزی می کند. Daily Scrum یک جلسه 15 دقیقه ای می باشد که در آن تیم کار خود را هماهنگ و هر گونه مانع را شناسایی می کند. Sprint Review جلسه ای است که در آن تیم، افزایش محصولی را که در طول Sprint ارائه شده است را نشان می دهد. Sprint Retrospective جلسه ‌ای است که در آن تیم در مورد Sprint قبلی فکر می‌ کند و راه‌ هایی را برای بهبود و پیشرفت ارائه می دهد.

4- مصنوعات اسکرام (Scrum artifact)

مصنوعات اسکرام، محصولات کاری هستند که در طول اسپرینت ایجاد می شوند. سه آرتیفکت Scrum وجود دارد: Product Backlog، Sprint Backlog و Increment. بک لاگ محصول یا Product Backlog، یک لیست اولویت بندی شده از ویژگی ها، عملکرد ها و الزامات می باشد که تیم باید روی آنها کار کند. Sprint Backlog زیر مجموعه ای از محصول Backlog است که تیم قصد دارد در طول Sprint ارائه دهد. Increment نیز مجموع تمام موارد Backlog محصول می باشد که در طول Sprint تکمیل شده است.

5- جریان فرآیند Scrum

جریان فرآیند اسکرام تکراری و افزایشی است. این فرآیند با برنامه ریزی اسپرینت آغاز می شود و در آن تیم کاری که باید در طول اسپرینت انجام شود را برنامه ریزی می کند. سپس تیم در طول Sprint که بین یک تا چهار هفته طول می ‌کشد، روی آیتم‌ های Sprint Backlog کار می ‌کند. در طول اسپرینت، تیم Daily Scrums را نگه می ‌دارد تا کار خود را همگام ‌سازی و هر گونه موانع را شناسایی کند. در پایان Sprint، تیم بررسی آن را برای نشان دادن افزایش محصول ارائه شده برگزار می کند. سپس تیم یک Sprint Retrospective برگزار می ‌کند تا در مورد اسپرینت فکر و راه‌ های بهبود را شناسایی کند. سپس این فرآیند با یک جلسه جدید برنامه ریزی Sprint آغاز می شود.

مزایای استفاده از Scrum

اسکرام به دلیل مزایای بی شمارش به یک فریمورک فزاینده محبوب برای مدیریت پروژه تبدیل شده است. یکی از مزایای اصلی استفاده از Scrum این می باشد که چابکی و سازگاری را ارتقا می ‌دهد و به تیم ها را قادر می سازد تا به سرعت به تغییرات مورد نیاز پروژه یا بازار پاسخ دهند. این امر از طریق ماهیت تکراری و افزایشی اسکرام به دست می ‌آید؛ به این معنی که تیم ‌ها به جای اینکه منتظر پایان پروژه برای ارائه یک محصول بزرگ باشند، به طور مکرر قطعات کم ارزش را تحویل می ‌دهند.

یکی دیگر از مزایای استفاده از Scrum این است که همکاری و ارتباط درون تیم و همچنین با سهامداران را تقویت می کند. تیم‌ های اسکرام از نزدیک با هم کار می ‌کنند و به طور منظم با هم ارتباط می گیرند تا از اینکه همه در یک صفحه هستند و هر مشکلی به‌ سرعت شناسایی و رسیدگی می ‌شود، اطمینان حاصل شود.

Scrum در مقابل مدیریت پروژه سنتی

اسکرام همچنین در مقایسه با روش های سنتی مانند Waterfall رویکرد انعطاف پذیرتری را برای مدیریت پروژه ارائه می دهد. برخلاف Waterfall که از یک رویکرد خطی و متوالی پیروی می‌ کند، اسکرام به تیم ها را قادر می سازد تا بر اساس بازخورد و نیازمندی ‌های در حال تغییر، در صورت نیاز تطبیق داده و چرخش کنند. این امر باعث می شود که Scrum برای پروژه هایی با درجه سختی بالا یا پیچیدگی، بسیار مناسب باشد.

چالش های اجرای Scrum

با این وجود، علیرغم مزایایی که دارد، پیاده سازی اسکرام می تواند چالش هایی نیز در پی داشته باشد. به عنوان مثال، انتقال به Scrum نیاز به تغییر در طرز فکر و فرهنگ دارد که ممکن است برای برخی تیم ها دشوار باشد. علاوه بر این، اسکرام به درجه بالایی از نظم و انضباط و سختگیری نیاز دارد که حفظ آن در دراز مدت می تواند چالش برانگیز باشد. البته فراموش نکنید که مزایای استفاده از Scrum به طور کلی بیشتر از چالش ‌های است که همین مزایا، آن را به فریمورکی ارزشمند برای مدیریت پروژه تبدیل می‌ کنند.

نقش ها و مسئولیت های Scrum

اسکرام سه نقش اصلی را که مسئول اجرای موفقیت آمیز فریمورک هستند تعریف می کند: اسکرام مستر، مالک محصول و تیم توسعه. هر یک از این نقش ها دارای مسئولیت های مشخصی هستند که برای موفقیت پروژه ضروری است.

• اسکرام مستر

اسکرام مستر تسهیل کننده فرآیند Scrum می باشد و مسئولیتش کسب اطمینان از این است که همه اعضای تیم از شیوه و اصول اسکرام پیروی می کنند. آنها تیم را برای دستیابی به اهداف Scrum هدایت و راهنمایی می کنند و به عنوان یک سپر برای محافظت از تیم در برابر مزاحمت ها و اختلالات خارجی عمل می کنند. آنها همچنین رویداد های Scrum، مانند اسکرام روزانه، برنامه ریزی اسپرینت و بررسی اسپرینت، را تسهیل و از اجرای موثر آنها اطمینان حاصل می کنند.

• مالک محصول

مالک محصول مسئول تعریف و اولویت بندی بک لاگ محصول می باشد که حاوی لیستی از ویژگی ها و الزامات محصول است. آنها از نزدیک با تیم توسعه کار می کنند تا اطمینان حاصل کنند که محصول عقب مانده با اهداف و مقاصد پروژه همسو است. آنها همچنین مسئول کسب اطمینان از اینکه تیم اقلام عقب مانده محصول و الزامات آنها را درک می کند هستند.

• تیم توسعه

تیم توسعه مسئول ارائه افزایش محصول در پایان هر اسپرینت است. تیم خود سازماندهی می کند و به طور جمعی تصمیم می گیرد که چگونه به اهداف مختلف برسد. این تیم مسئول برآورد تلاش مورد نیاز برای تکمیل هر یک از موارد موجود در محصول عقب مانده و ایجاد برنامه ای برای ارائه افزایش تا پایان اسپرینت است.

هر یک از این نقش ها برای موفقیت پروژه حیاتی هستند و نکته مهم این است که برای دستیابی به اهداف پروژه به طور مشترک و موثر کار کنند. فریمورک Scrum کار تیمی، شفافیت و ارتباطات باز را تشویق می کند که می تواند به ایجاد اعتماد و ترویج فرهنگ بهبود مستمر منجر شود.

رویدادهای Scrum

رویداد های اسکرام بخش مهمی از فریمورک Scrum هستند؛ زیرا به تیم اسکرام کمک می کنند تا در مسیر خود باقی بمانند و به طور موثر با هم کار کنند. رویداد های اسکرام رویداد هایی با زمان بندی هستند که در فواصل زمانی منظم در طول چرخه عمر پروژه رخ می دهند. چهار رویداد Scrum وجود دارد که ضروری در نظر گرفته می شوند: Sprint Planning، Daily Scrum، Sprint Review و Sprint Retrospective.

• برنامه ریزی اسپرینت یا Sprint Planning

برنامه ریزی اسپرینت جلسه ای است که در ابتدای هر اسپرینت برگزار می شود. در طول این جلسه، تیم اسکرام با یکدیگر همکاری می کنند تا کار هایی که در طول اسپرینت تکمیل می شوند را برنامه ریزی کنند. Scrum مستر جلسه را تسهیل می کند و تیم برای تعیین هدف اسپرینت و همچنین وظایف خاصی که برای رسیدن به آن هدف باید انجام شود، همکاری می کند. سپس تیم تلاش مورد نیاز برای هر کار را تخمین زده و بک لاگ اسپرینت را تعیین می کند.

• اسکرام روزانه یا Daily Scrum

Daily Scrum یک جلسه روزانه است که در آن تیم اسکرام برای بحث در مورد پیشرفت انجام شده در طول اسپرینت گرد هم می آیند. در این جلسه، هر یک از اعضای تیم به سه سوال پاسخ می دهند: دیروز چه کار کردم؟ امروز چه خواهم کرد؟ آیا موانعی وجود دارد که مانع پیشرفت من شود؟ Daily Scrum به تیم کمک می کند تا متمرکز بمانند و به سمت اهداف خود پیشرفت کنند.

• بررسی اسپرینت یا Sprint Review

بررسی Sprint جلسه ای است که در پایان هر اسپرینت برگزار می شود. در این جلسه، تیم Scrum کار هایی را که در طول اسپرینت تکمیل شده است را به ذینفعان ارائه می دهد و بازخورد دریافت می کند. تیم هدف اسپرینت را بررسی و در مورد موانعی که در طول اسپرینت با آنها روبرو شده است، بحث می‌ کند. سپس تیم اسکرام برای تعیین مراحل بعدی پروژه همکاری به عمل می آورد.

• Sprint Retrospective

Sprint Retrospective نیز جلسه ای می باشد که در پایان هر اسپرینت برگزار می شود. در طول این جلسه، تیم Scrum پیرو Sprint صحبت می‌ کند و در مورد اینکه چه چیزی خوب بوده، چه چیزی خوب پیش نرفته و چه تغییراتی می‌ توانند برای بهبود عملکرد خود در آینده ایجاد کنند، بحث می‌ کنند. سپس تیم برای تعیین موارد اقدام برای بهبود همکاری می کند.

به طور کلی، رویداد های Scrum به تیم اسکرام کمک می کند تا به طور موثر با هم کار کنند و روی اهداف خود متمرکز بمانند. با پیروی از فریمورک Scrum و شرکت در این رویداد های زمان بندی شده، تیم می تواند به طور مداوم بهبود یابد و ارزش را به ذینفعان خود ارائه دهد.

راهنمای گام به گام پیاده سازی Scrum

پیاده سازی اسکرام می تواند چالش برانگیز باشد، اما می توان آن را با رویکرد درست انجام داد. در اینجا یک راهنمای گام به گام برای پیاده سازی Scrum برای شما آورده ایم:

1. آموزش تیم: اولین گام در پیاده سازی Scrum این است که به تیم آموزش دهید اسکرام چیست و چگونه کار می کند. این امر اطمینان حاصل می کند که همه در یک صفحه هستند و اصول اسکرام را درک می کنند.
2. شناسایی تیم Scrum: تیم اسکرام را که از اسکرام مستر، مالک محصول و تیم توسعه تشکیل شده است، شناسایی کنید. وجود افراد مناسب در این نقش ها برای اطمینان از اجرای موفقیت آمیز ضروری است.
3. ایجاد بک لاگ محصول: مالک محصول مسئول ایجاد و نگهداری بک لاگ محصول است که لیست اولویت بندی شده ای از مواردیست که باید توسعه یابند.
4. برنامه ریزی اسپرینت ها: Scrum مستر جلسه برنامه ریزی اسپرینت را تسهیل می کند که در آن تیم در مورد کاری که در اسپرینت آتی انجام خواهد شد تصمیم گیری می کند.
5. استندآپ های روزانه انجام دهید: استندآپ روزانه یک جلسه کوتاه است که در آن تیم درباره پیشرفت، مسائل و برنامه های روز بحث می کند. این جلسه تضمین می کند که همه همسو هستند و از آنچه در حال رخ دادن است آگاه هستند.
6. بررسی اسپرینت: در پایان هر بازه زمانی تعریف شده، تیم اسپرینت را بررسی می کند که در آن کار انجام شده در طول سرعت انجام شده را نشان می دهد.
7. انجام Retrospectives اسپرینت: پس از هر اسپرینت، تیم یک بررسی Retrospectives برگزار می‌ کند که در آن درباره آنچه خوب پیش رفت، چه چیزی خوب پیش نرفت و چه چیزی می ‌تواند در اسپرینت بعدی بهبود بخشد، فکر می ‌کنند.

نکات مهم در اجرای موفق Scrum

1. تمرکز بر همکاری: Scrum یک فرآیند مشارکتی است و برای پرورش فرهنگ همکاری و ارتباط در تیم ضروری است.
2. از وسایل کمک بصری استفاده کنید: وسایل کمک بصری مانند تابلو های Kanban و نمودار ها می توانند به تیم کمک کنند تا پیشرفت را تجسم کرده و مشکلات احتمالی را شناسایی کند.
3. تیم را توانمند کنید: Scrum به تیم قدرت می دهد تا تصمیم بگیرد و مالکیت کارشان را به دست بگیرد. اعتماد به تیم و دادن استقلالی که برای موفقیت نیاز دارند ضروری است.
4. انعطاف پذیر باشید: Scrum یک فرآیند تکراری می باشد و ضروریست که انعطاف پذیر باشید و در صورت نیاز، تطبیق دهید. البته تغییر جهت یا اولویت بندی مجدد اقلام موجود در بک لاگ محصول اشکالی ندارد.

اشتباهات رایج در اجرای اسکرام

در اینجا برخی از اشتباهات رایج وجود دارد که هنگام اجرای Scrum باید از آنها اجتناب کنید:

1. عدم تعهد: اسکرام به تعهد قابل توجهی از تیم نیاز دارد و کسب اطمینان از اینکه همه به این فرآیند متعهد هستند ضروری است.
2. مدیریت خرد: Scrum به تیم قدرت می دهد تا تصمیم گیری کند و مالکیت کار خود را به دست بگیرد. مدیریت خرد می تواند این استقلال را تضعیف کند و منجر به عدم اعتماد در تیم شود.
3. نادیده گرفتن گذشته نگر (Retrospectives): گذشته نگر یک بخش اساسی از فرآیند اسکرام است و فرصتی برای تفکر و بهبود تیم فراهم می کند. نادیده گرفتن گذشته نگر می تواند منجر به از دست رفتن فرصت های بهبود شود.
4. بارگذاری بیش از حد اسپرینت: ضروری است که در مورد آنچه می توان در هر اسپرینت انجام داد، واقع بین بود. بارگذاری بیش از حد اسپرینت می تواند منجر به فرسودگی شغلی و از دست دادن ضرب الاجل شود.

با رعایت این نکات و اجتناب از اشتباهات رایج، می توانید از اجرای موفقیت آمیز Scrum در پروژه خود اطمینان حاصل کنید.

نتیجه گیری

همانطور که خواندید، اسکرام یک فریمورک مدیریت پروژه چابک است که بر انعطاف پذیری، بهبود مستمر و همکاری تاکید دارد. این فریمورک به تیم ها کمک می کند تا پروژه های پیچیده را به طور کارآمد و مؤثر با تجزیه آنها به بخش های کوچک تر و قابل مدیریت پیش ببرند. اجزای کلیدی Scrum شامل تیم اسکرام، نقش های اسکرام، رویداد های اسکرام و مصنوعات اسکرام است. Scrum نسبت به مدیریت سنتی پروژه مزایای زیادی دارد، از جمله بهبود کار تیمی، افزایش بهره وری و کیفیت بهتر محصولات قابل تحویل.

اسکرام ابزاری قدرتمند برای مدیریت پروژه های پیچیده می باشد و محبوبیت آن در سال های اخیر به سرعت در حال افزایش است. با این حال، پیاده‌ سازی Scrum نیاز به تعهد قابل توجهی از سوی همه اعضای تیم دارد و ممکن است سازگاری با این روش جدید کار به زمان نیاز داشته باشد. مهم است به یاد داشته باشید که Scrum یک راه حل هم اندازه مناسب برای همه نیست و ممکن است برای همه نوع پروژه مناسب نباشد. با این وجود، با آموزش و راهنمایی مناسب، Scrum می تواند راهی موثر برای مدیریت پروژه ها با هر اندازه و پیچیدگی باشد.

همانطور که سازمان ‌های بیشتری از متدولوژی ‌های چابک استفاده می ‌کنند، Scrum احتمالاً در مدیریت پروژه محبوب ‌تر می ‌شود. با افزایش تقاضا برای انعطاف بیشتر، همکاری و تحویل سریع تر محصولات با کیفیت، اسکرام می تواند یک مزیت رقابتی برای کسب و کار ها ایجاد کند. علاوه بر این، Scrum فریمورکی است که می تواند برای رفع نیاز های منحصر به فرد سازمان های مختلف سفارشی شود، که همین ویژگی آن را به ابزاری انعطاف پذیر و همه کاره برای مدیریت پروژه تبدیل کرده است.

سوالات متداول