معرفی فریم ورک Electron.js + مزایا و معایب آن

فریم ورک Electron.js در واقع پلتفرمی است که امکان ساخت اپلیکیشن های دسکتاپ Cross-Platform را در اختیار توسعه دهندگان قرار می دهد. در حقیقت توسعه دهندگان به لطف الکترون جی اس می توانند با استفاده از HTML، CSS و جاوا اسکریپت اپلیکیشن های کراس پلتفرم بسازند. علاوه بر این برنامه نویسان می توانند از بیشتر کتابخانه های جاوا اسکریپت نظیر فریم ورک اپلیکیشن های تک صفحه ای (SPA) در کنار Electron.js استفاده کنند.

Electron.js به کمک محیط وب در واقع مسیر توسعه اپلیکیشن های دسکتاپ را هموار می کند. خالی از لطف نیست اگر بگوییم اپلیکیشن های الکترون از محبوبیت بسیار زیادی در بین کاربران برخوردار هستند. الکترون یک فریم ورک منبع باز به شمار می رود که توسط گیت هاب برای ویرایشگر کدهای Atom ساخته شده است. اپلیکیشنی که با کمک فریم ورک Electron.js توسعه داده می شود همانند وب اپلیکیشن کار می کند ولی در حقیقت دیتای درون یک کامپیوتر (فایل سیستم) را خوانده و ضبط می کند.

یکی از مزایای شاخص فریم ورک الکترون این است که برنامه نویس برای توسعه یک اپلیکیشن نیاز به یادگیری ابزارها و تکنولوژی های جدید نخواهد داشت. خود فریم ورک به صورت پیش فرض از منطق بیزینس (Business Logic)، طراحی و ساختار پیشرفته ای استفاده می کند. این موضوع در اصل باعث کاهش هزینه و صرفه جویی در زمان مشتریان و توسعه دهندگان می گردد.

به عبارت دیگر برنامه نویسان برای توسعه اپلیکیشن های دسکتاپ باید کارکرد فریم ورک Electron.js و عملکرد رابط برنامه نویسی API آن را یاد بگیرند. اکثر برنامه نویسانی که سابقه کار با جاوا اسکریپت را دارند می توانند اپلیکیشن های الکترون را در عرض چند روز توسعه دهند.

فریم ورک Electron.js یک تکنولوژی بسیار کاربردی محسوب می شود که جامعه کاربری در حال رشدی نیز دارد. برنامه نویسان می توانند با کمک کرومیوم انجین (Chromium engine)، ابزارهای توسعه دهنده این فریم ورک را مورد استفاده قرار داده و به انبار آن دسترسی پیدا کنند. به همین دلیل اپلیکیشن های دسکتاپ الکترون بر روی انواع پلتفرم ها نظیر ویندوز، macOS، لینوکس، اندروید و iOS قابل اجراست.

مزایای فریم ورک الکترون جی اس

• امنیت بالای دیتا

دیتا به صورت محلی (Locally) ذخیره می شود برای همین می توان با استفاده از فریم ورک الکترون به راحتی اپلیکیشن را به حالت دسکتاپ تغییر داد. در حالتی که صاحبان اپلیکیشن بخواهند دیتای خود را در یک فضای ابری (Cloud) ذخیره کنند، برنامه نویسان باید ابتدا از امنیت آن سرویس اطمینان حاصل کنند.

• دسترسی آسان

توسعه دهندگان با استفاده از الکترون جی اس یا پلاگین به سطح سخت افزاری API اپلیکیشن دسترسی خواهند داشت. فریم ورک Electron.js همچنین تمام ویژگی های مورد نیاز برای توسعه اپلیکیشن دسکتاپ را در اختیار برنامه نویسان قرار می دهد، علاوه بر این جابجایی به سمت این فریم ورک اصلاً کار سخت و چالش برانگیزی محسوب نمی شود.

• عملکرد مطلوب

اپلیکیشن های الکترون در برخی از شرایط حتی از اپلیکیشن های بومی (Native) نیز عملکرد بهتری ارائه می دهند. البته عملکرد آن به چگونگی بارگذاری کامپوننت های مورد استفاده یک اپلیکیشن بستگی دارد. علاوه بر این به علت ویژگی Single Code Base فریم ورک الکترون، فرآیند توسعه اپلیکیشن با سرعت بیشتری انجام می پذیرد.

• مدیریت ساده

از آنجایی که با یکبار کدنویسی اپلیکیشن برای اجرا در تمامی پلتفرم ها آماده می شود، مشتریان می توانند به راحتی نیازهای خود را با تیم برنامه نویسی در میان بگذارند. علاوه بر این مشتریان مجبور نیستند کاربرد هر کدام از نسخه های یک اپلیکیشن را مورد آزمایش قرار دهند. توسعه دهندگان نیز از یک دیتابیس برای کدنویسی استفاده می کنند به همین دلیل زمان فرآیند توسعه کاهش پیدا کرده و باگ های یک اپلیکیشن نیز در همان دیتابیس شناسایی خواهند شد.

• قابلیت استفاده مجدد

به علت ویژگی Single Code Base، می توان از فریم ورک Electron.js برای توسعه اپلیکیشن های دسکتاپ و وب (Web App) استفاده کرد. در حقیقت برنامه نویسان مجبور نیستند برای هر پلتفرم به طور جداگانه کدنویسی کنند و اپلیکیشن بر مبنای یک الگوی کدنویسی در تمامی سیستم عامل ها اجرا خواهد شد.

• سازگاری

فریم ورک الکترون قابلیت سازگاری با اکثر کتابخانه ها و فریم ورک های دیگر زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت را دارد.برای مثال توسعه دهندگان الکترون می توانند با کمک Node.js، انگولار، Vue.js و React  اپلیکیشن های بسیار باکیفیتی را تولید کنند.

• همکاری با ابزارهای UI و UX

تکنولوژی های حوزه وب، ابزارهای طراحی بسیاری را در اختیار برنامه نویسان قرار می دهد که از طریق آنها می توانند اپلیکیشن های کراس پلتفرم بسیار زیبایی را طراحی کنند. علاوه بر این طراحی رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX) نیز در تمامی پلتفرم ها مشابه است، بنابراین کاربران سیستم عامل ویندوز و macOS هر دو یک تصویر از اپلیکیشن را مشاهده می کنند.

• صرفه جویی در زمان و هزینه

یکی از دلایلی که برنامه نویسان، فریم ورک الکترون جی اس را بر موارد دیگر ترجیح می دهند کاهش هزینه و صرفه جویی در زمان است. در حقیقت فرآیند توسعه اپلیکیشن الکترون به نسبت فریم ورک های دیگر با سرعت بیشتری انجام می پذیرد که موجب صرفه جویی در هزینه نیز می شود.

معایب فریم ورک Electron.js

• حجم بیش از حد

اپلیکیشن های الکترون دارای نسخه ای اختصاصی از مرورگر کرومیوم هستند. این مرورگر بسیار سنگین بوده و حاوی میلیون ها خط کد (Code Lines) می باشد. در حقیقت مرورگر کرومیوم از لحاظ سایز همانند یک سیستم عامل است و به همین خاطر فضای بسیار زیادی از هارد درایو کامپیوتر را اشغال می کند. البته کامپیوترهای مدرن معمولاً 2 ترابایت فضای مموری را در اختیار کاربران قرار می دهند بنابراین حجم بالای اپلیکیشن های الکترون خیلی دردسر ساز نمی شود.

• مصرف بالای منابع

فریم ورک Electron.js به شدت رام و منابع سیستم را درگیر می کند، علاوه بر این اگر در لپ تاپ از آن استفاده شود به سرعت شارژ باتری را مصرف می کند. در حقیقت اپلیکیشن الکترون برای اجرا در سیستم های مختلف بهینه سازی شده است و از آنجایی که پلتفرم ها با یکدیگر متفاوت هستند، بهینه سازی اپلیکیشن نیازمند انرژی بیشتری است. اپلیکیشن های بومی (Native App) مختص یک پلتفرم هستند بنابراین منابع آنها نیز به شکل بهتری بهینه سازی شده است.

• الزامات خاص مشتری

اپلیکیشن های Electron.js معمولاً در تمامی پلتفرم ها به یک شکل کار می کنند اما اگر کاربران طراحی خاصی را برای هر پلتفرم مد نظر داشته باشند، کار برای برنامه نویسان دشوار خواهد شد. در حقیقت برنامه نویسان باید برای اضافه نمودن ویژگی های منحصربفرد هر پلتفرم، زمان بیشتری را صرف کنند که به طبع باعث افزایش هزینه نیز خواهد شد. مهم تر از همه این موضوع عملی نخواهد شد؛ برای همین صاحبان اپلیکیشن باید از قبل هویت محصول خود را در نظر داشته باشند.

معروف ترین اپلیکیشن های Electron.js

1. WebTorrent

اکثر افراد با  اپلیکیشن تورنت آشنایی دارند؛ فایل های تورنتی که کاربران آنها را با یکدیگر تبادل می کنند. کاربران فایل های تورنت را در کامپیوتر یا موبایل ذخیره می کنند و هر چقدر که آن فایل بیشتر ذخیره شده باشد به همان میزان سرعت دانلودش نیز افزایش پیدا می کند.

اپلیکیشن تورنت از طریق فریم ورک الکترون و دیگر ابزارهای جاوااسکریپت توسعه یافته است و با استفاده از تکنولوژی WebRTC در سه سیستم عامل ویندوز، macOS و لینوکس اجرا می شود.

2. WordPress

اپلیکیشن وردپرس یکی از محبوب ترین نرم افزارهای مدیریت محتوا به شمار می رود که برای ویرایش و ساخت وبسایت مورد استفاده توسعه دهندگان قرار می گیرد. صرف نظر از نسخه وب، وردپرس برای اجرا در پلتفرم های ویندوز و macOS به راحتی در اختیار کاربران قرار دارد. علاوه بر این به لطف فریم ورک الکترون جی اس، اپلیکیشن دسکتاپ وردپرس عملکرد پرسرعتی در این دو پلتفرم دارد، همچنین برای تجربه کاربری بهتر می توان از امکانات کتابخانه React نیز استفاده کرد.

3. Slack

اپلیکیشن Slack یک نرم افزار پیام رسان است که مورد استفاده کارمندان کمپانی های مختلف قرار می گیرد. این پیامرسان همراه با یک هاست اختصاصی امکان تبادل پیام در کانال های خصوصی را در اختیار کاربران قرار می دهد و در پلتفرم های ویندوز، لینوکس، macOS، اندروید و iOS قابل اجراست. توسعه دهندگان از رابط کاربری فریم ورک Electron.js برای توسعه نسخه دسکتاپ این نرم افزار استفاده کرده اند چرا که تعمیر و نگهداری از نسخه الکترون به علت وجود پایگاه کدهای تکی (Single codebase) به سادگی هرچه تمام تر صورت می گیرد.

4. WhatsApp

واتس اپ یکی از محبوب ترین نرم افزارهای پیامرسان در دنیا به شمار می رود که ویژگی های بسیاری از قبیل تماس تصویری یا صوتی، اشتراک گذاری تصاویر و غیره را داراست. مهم ترین ویژگی این اپلیکیشن قابلیت خود تخریبی (Self-Destruction) خودکار پیام بعد از سپری شدن یک بازه زمانی مشخص است. این اپلیکیشن در حال حاضر از پلتفرم های ویندوز و macOS پشتیبانی می کند ولی هنوز نسخه ای برای سیستم عامل لینوکس منتشر نکرده است. توسعه دهندگان برای تقویت عملکرد و مدیریت پردازش این نرم افزار از فریم ورک Electron.js استفاده کرده اند.

5. Skype

اپلیکیشن اسکایپ نیز بر مبنای فریم ورک الکترون جی اس ساخته شده است. این پیام رسان امکاناتی از قیبل تماس ویدیویی و صوتی، چت و Paid Calls را در اختیار کاربران قرار می دهد. نسخه دسکتاپ این نرم افزار در سیستم عامل ویندوز، macOS و لینوکس پشتیبانی می شود.

اهمیت انتخاب فریم ورک Electron.js

توسعه دهندگان برای ساخت اپلیکیشن های Cross-Platform با کیفیت از فریم ورک الکترون جی اس استفاده می کنند، اما به نظر شما چرا برنامه نویسان این فریم ورک را به دیگر ابزارهای موجود ترجیح می دهند؟

در وهله اول این فریم ورک از تمام پلتفرم های موجود پشتیبانی می کند و به همین دلیل استفاده از آن برای توسعه دهندگان بسیار آسان است. علاوه بر این امکان استفاده از فریم ورک Electron.js در کنار کتابخانه های دیگر جاوا اسکریپت در اختیار برنامه نویسان قرار دارد که به لطف آن قادر به توسعه اپلیکیشن های Cross-Platform خواهند بود.

دلیل دیگر محبوبیت فریم ورک الکترون این است اپلیکیشن های آن در واقع به عنوان وب اپلیکیشن به شمار می روند. به عبارت دیگر Electron.js یک تکنولوژی وب است که از طریق آن می توان به راحتی ورژن دسکتاپ یک اپلیکیشن را به نسخه وب تبدیل کرد!