تحلیل PESTEL چیست و چه کاربردهایی دارد؟ – توضیحات کامل

تحلیل PESTEL یا پستل یک چارچوب یا ابزار کاربردی در بازاریابی است که برای تحلیل و نظارت بر عوامل محیطی یک کسب و کار از آن استفاده می شود. تحلیل PESTEL که با املای PESTLE نیز نوشته می شود، به شما کمک می کند تا 6 بخش اصلی از کسب و کار خود را به خوبی بشناسید و به کمک آن تهدیدها و فرصت ها را به موقع شناسایی کنید!

استفاده از ابزار تجزیه و تحلیل PESTEL برای شروع یک کسب و کار جدید یا ورود به بازارهای خارجی می تواند بسیار مفید باشد. همچنین استفاده همزمان از این تحلیل در کنار تحلیل SWOT و مدل 5 نیروی رقابتی پورتر می تواند درک بسیار روشنی از وضعیت و عوامل داخلی و خارجی یک کسب و کار ایجاد کند.

PESTEL در واقع مخفف کلمات زیر می باشد که هر کدام از آنها یک عامل محیطی در این تحلیل محسوب می شوند :

P – سیاسی | Political
E – اقتصادی | Economic
S – اجتماعی | Social
T – تکنولوژی | Technological
E – محیطی | Environmental
L – حقوقی | Legal

1- عوامل سیاسی (Political)

منظور از عوامل سیاسی تمامی اتفاقات و تصمیمات در دنیای سیاست است که می تواند بر روی کسب و کار و بازار شما تاثیرگذار باشد. برای مثال وضع یک قانون جدید، افزایش مالیات، تغییراتی در قانون اساسی، مذاکره با کشورهای دیگر، تحریم و… می تواند در این دسته بندی قرار بگیرد.

عوامل سیاسی هم می توانند برای یک کسب و کار مفید باشند و هم می توانند بسیار مخرب و زیان آور باشند! بنابراین شما به عنوان صاحب کسب و کار باید به خوبی این عوامل را بررسی کنید و حتی به کمک اطلاعات فعلی آینده نزدیک را نیز پیش بینی کنید. برای مثال در مورد ایران یک تغییر در سیاست می تواند بازارهای مختلف را برای ورود غول های تجاری دنیا مثل UBER یا Youtube آماده کند و این قطعا می تواند یک تهدید جدی برای کسب و کارهایی مانند اسنپ یا آپارات باشد !

2- عوامل اقتصادی (Economic)

رشد یا رکود اقتصادی قطعا یکی از تاثیرگذارترین عوامل روی کسب و کارهاست. به عنوان مثال رشد نرخ ارز، تورم، بهره و… می تواند به یکباره تعدادی از کسب و کارها را نابود کند و در مقابل نیز فرصت هایی فوق العاده را ایجاد کند.

عوامل اقتصادی معمولا تاثیرات طولانی مدت و غیرمستقیمی بر روی یک کسب و کار دارند چرا که مستقیما بر روی قدرت خرید و نقدینگی مردم موثر می باشند و باعث برهم زدن الگوی عرضه و تقاضا در جامعه می شوند که در نهایت این موضوع باعث تغییر قیمت گذاری محصولات و خدمات از سوی شرکت ها و کارخانجات مختلف می شود.

به عنوان مثال افزایش نرخ دلار می تواند به سادگی منجر به افزایش تعداد کثیری از محصولات و خدمات در جامعه شود که بارها و بارها به عنوان یک ایرانی آن را تجربه کرده ایم ! بنابراین باید به خوبی این عوامل و تاثیرات مثبت و منفی که می تواند روی کسب و کار شما داشته باشد را بررسی و تحلیل نمایید.

3- عوامل اجتماعی (Social Factors)

منظور از عوامل اجتماعی در تحلیل PESTEL مسائل جمعیت شناختی، سنی، جنسیتی، فرهنگی و حتی عقیدتی است که هر کدام می تواند تاثیرات مثبت و منفی بسیاری را بر روی کسب و کارهای مختلف داشته باشد.

این عوامل معمولا ارتباط مستقیمی با رفتار مصرف کنندگان نهایی نسبت به محصولات و خدمات مختلف دارند. برای مثال داخل ایران عقاید دینی و مذهبی اجازه راه اندازی بسیاری از کسب و کارها را نمی دهد و البته در مقابل نیز فرصت های دیگری را برای راه اندازی کسب و کار ایجاد می کند که شما با شناسایی آنها می توانید فرصت به وجود آمده را ازان خود کنید.

4- عوامل تکنولوژیک (Technological)

تکنولوژی و فناوری با سرعت بسیار زیادی رو به رشد و پیشرفت می باشد و این موضوع هر روز می تواند باعث ایجاد یک فرصت برای راه اندازی یک استارتاپ یا حتی یک تهدید کشنده برای کسب و کارهای قدیمی باشد.

به عنوان مثال از زمانی که فناوری بلاکچین به وجود آمده هر روز شاهد کسب و کارهای بیشتری هستیم که با استفاده از این فناوری نوین در حال ارائه خدمات گوناگون هستند. این موضوع همزمان با اینکه یک فرصت فوق العاده برای کسب و کارهای جدید است، یک تهدید بزرگ برای کسب و کارهای قدیمی نیز می باشد که اگر آنها به خوبی این تهدیدها را شناسایی نکنند باید به زودی منتظر از بین رفتن تمامی سرمایه و تلاش های چندین ساله خود باشند.

به عنوان مثالی دیگر می توان گفت در حال حاضر اگر کسی تصمیم به راه اندازی یک آژانس تاکسی سرویس بگیرد در واقع بدون آگاهی از عوامل تکنولوژیکی پیرامون جامعه به استقبال یک ورشکستگی عظیم می رود ! بنابراین قبل از ورود به یک بازار به خوبی عوامل تکنولوژیکی و فناوری را بررسی کنید.

5- عوامل محیطی (Environmental)

عوامل محیطی اخیرا به تحلیل PESTEL اضافه شده و دلیل آن افزایش اهمیت مسائل محیط زیستی مانند درصد کربن موجود در هوا و یا تخریب فضاهای سبز و افزایش گرمای زمین می باشد. این عوامل تاثیرات مستقیمی بر روی صنایعی مانند کشاورزی و گردشگری دارد. به عنوان مثال به دلیل افزایش گازهای گلخانه ای و تهدیدهای این چنینی تولید ماشین های برقی که از سوخت های فسیلی استفاده نمی کنند می تواند یک فرصت باشد که کمپانی تسلا پیشتاز در این صنعت است.

6- عوامل قانونی (Legal)

وضع قوانین جدید و تغییر در قوانین قدیمی همیشه یکی از معضلات بزرگ کسب و کارها بوده است. مخصوصا این مساله در ایران برای کسب و کارها بسیار دردسر ساز بوده چرا که هر روز شاهد وضع قوانین جدید و تغییر در قوانین و نحوه برخورد با کسب و کارها هستیم و مدت هاست که شرایط با ثباتی را تجربه نکرده ایم.

بنابراین شما به عنوان صاحب یک کسب و کار در درجه اول باید با قوانین کشوری و مخصوصا حوزه ای که در آن قصد فعالیت دارید آشنا باشید و در درجه دوم باید بتوانید پیش بینی کنید که چقدر احتمال دارد در آینده از سوی سازمان و یا ارگانی خاص یک دست انداز قانونی برای شما ایجاد شود.

به عنوان مثال دخالت سازمان تاکسیرانی در حوزه حمل و نقل مبنی بر نظارت بر استارتاپ های این حوزه از جمله اسنپ و تپسی مدت هاست که این دو استارتاپ بزرگ را با چالش رگولاتوری مواجه کرده و مانع از رشد طبیعی آنها شده است چرا که مدیران عامل هر دو استارتاپ مدت ها در حال مذاکره با سازمان تاکسیرانی برای دستیابی به یک توافق دو طرفه هستند.

فاکتورهای مهم در هر یک از عوامل تحلیل PESTEL

۱- عوامل سیاسی

• سیاست های وضع شده در حوزه تجارت
• ثبات یا بی ثباتی دولت
• حجم بودجه دولت
• میزان آزادی مطبوعات
• مقررات و محدودیت های واردات و صادرات
• سطح فساد در لایه های مختلف دولت
• سیاست های مالیاتی
• تغییرات در دولت (مانند تغییر رئیس جمهور یا نمایندگان مجلس)
• سهام داران و تقاضای آنها
• منابع مالی
• رهبری سیاسی
• فشارهای خارجی
• تعارض ها در فضای سیاسی

۲- عوامل اقتصادی

• درآمد قابل استفاده
• نرخ بیکاری
• نرخ تبدیل خارجی
• میزان قدرت خرید مردم در بازار هدف
• روند و میزان تولیدات ناخالص داخلی
• نرخ سود و بهره
• نرخ ارز
• تعرفه های گمرک
• نرخ تورم
• نوسانات قیمت
• مسائل مالیات عمومی
• تغییرات در مالیات محصولات و خدمات مختلف
• وضعیت اقتصاد منطقه

۳- عوامل اجتماعی

• عوامل قومی و مذهبی
• اندازه جمعیت و نرخ رشد
• نرخ تولد
• نرخ مرگ و میر
• تعداد طلاق ها
• نرخ مهاجرت و مهاجرت
• نرخ امید به زندگی
• توزیع سنی
• توزیع ثروت
• درآمد سرانه
• اندازه و ساختار خانواده
• سبک زندگی
• هوشیاری سلامت
• نگرش به دولت
• نگرش به کار
• عادات خرید
• نگرانی های اخلاقی
• هنجارها و ارزش های فرهنگی
• استفاده از کنترل تولد
• سطح تحصیلات
• اقلیت ها
• سطح جرم و جنایت
• نگرش به پس انداز
• نگرش به سرمایه گذاری
• نگرش به بازنشستگی
• نگرش به اوقات فراغت
• نگرش به کیفیت محصول
• نگرش به خدمات به مشتری
• نگرش به افراد بیگانه
• مسائل اخلاقی
• الگوی خرید مشتری
• اتفاقات مهم جهانی
• دسترسی به خرید
• تغییر در جمعیت
• مردم شناسی
• سلامت
• تفکرات و نگرش مشتریان
• دیدگاه رسانه
• تغییرات قانونی موثر در اجتماع
• تمایل به برندهای خاص

۴- عوامل تکنولوژیک

• میزان توسعه تکنولوژیک
• تحقیق و توسعه
• ترندهای جهانی تکنولوژی
• اتوماسیون
• فعالیت تحقیق و توسعه
• دسترسی به فناوری جدید
• سطح نوآوری
• زیرساخت های اینترنت
• زیرساخت های ارتباطی
• چرخه عمر فناوری
• تکنولوژی های مرتبط
• قوانین حوزه تکنولوژی
• پتنت های ثبت شده
• صدور مجوز
• دسترسی به حوزه تکنولوژی
• ترجیحات مصرف کننده
• روندهای خرید مشتری
• میزان بلوغ یک تکنولوژی

۵- عوامل محیطی

• بوم شناختی
• مسائل محیطی (داخلی و خارجی)
• ارزش های ذینفعان/ سرمایه‌گذاران
• نگرش کارکنان
• آب و هوا
• سیاست های زیست محیطی
• تغییرات آب و هوا
• فشار سازمان های غیردولتی
• بلایای طبیعی
• آلودگی هوا و آب
• استانداردهای بازیافت
• نگرش به محصولات سبز
• پشتیبانی از انرژی تجدید پذیر
• عوامل حقوقی
• سبک مدیریت
• مقررات محیطی
• ارزش های مشتری
• ارزش های بازار

۶- عوامل قانونی

• قوانین استخدام
• حفاظت از مشتری
• قوانین تبعیض
• قوانین ضد انحصار
• قوانین اشتغال
• قوانین حمایت از مصرف کننده
• قوانین حق چاپ و ثبت اختراع
• قوانین بهداشت و ایمنی
• قوانین آموزشی
• قوانین حمایت از مصرف کننده
• قوانین حمایت از داده ها
• مقررات خاص موجود در حوزه مربوطه
• مقررات رقابتی
• قوانین حاکم بر بازار داخلی
• قوانین آینده
• بندهای قانون گذاری و فرآیندهای آن
• مقررات محیطی