Slippage در فارکس چیست؟ + 4 دلیل رخ دادن اسلیپیچ

فارکس، بزرگ‌ترین بازار مالی جهان است. حجم معاملات آن، روزانه عددی بالغ‌بر ۶ تریلیون دلار است. فارکس با این گستردگی، فرصت‌های معامله فراوانی را برای کاربران خود رقم‌ می‌زند. اما این همه ماجرا نیست!

این اقیانوس بزرگ، به چیزی فراتر از مهارت شنا نیاز دارد. همانطور که هیچ شناگر ماهری از نقاط عمیق، ناشناخته و خطرناک  اقیانوس در امان نیست، هیچ سرمایه‌گذاری هم صرفا چون معامله‌گری را بلد است، از چالش‌ها و ریسک‌های فارکس در امان نیست. معامله‌گرهای فارکس باید مثل یک شناگر ماهر، به اصول، قوانین و شروط فعالیت در فارکس آگاه باشند، اما به همان نسبت هم باید نقاط خطرناک این بازار مالی را بشناسند.

یکی از این نقاط خطرناک در بازارهای مالی، اسلیپیچ (Slippage) است. در ادامه خواهیم گفت که اصلا اسلیپیج در فارکس چیست؟ و دلایل رخ دادن آن چه مواردی هستند.

اسلیپیج چیست؟

احتمالا شما به‌عنوان یک تریدر در فارکس، معمولا یک قیمت مشخصی برای خرید یا فروش یک جفت ارز در نظر دارید. مثلا با خودتان تصمیم می‌گیرید جفت ارز یورو و دلار را با نرخ ۱/۱۰۰۰ خریداری کنید. اگر خرید شما با نرخ ۱/۱۰۰۳ انجام شود اینجا یک اسلیپیج رخ داده است. مفهوم اسلیپیج به همین سادگی است!

حال سوال این است اگر خرید شما با نرخ ۱/۰۹۹۷ هم انجام شده بود، باز هم معنای اسلیپیج می‌داد؟ جواب مثبت است. به‌طور کلی هر زمان نرخ خرید یا فروش یک جفت ارز، از آنچه شما تعیین کرده بودید متفاوت باشد یعنی اسلیپیج رخ داده است. حالا اگر نرخ خرید بیشتر از عدد مدنظرتان باشد اسلیپیج منفی و اگر کمتر از عدد مدنظرتا باشد، اسلیپیج مثبت است. در اعدادی که اینجا مثال زدیم، نرخ خرید ۱/۱۰۰۳ یعنی اسلیپیج منفی 3 پیپ (Percentage in Point) و نرخ خرید ۱/۰۹۹۷ یعنی اسلیپیج مثبت ۳ پیپ است.

انواع Slippage

همانطور كه در مثال بالا ديديم، اسلیپیج‌ها می‌توانند، مثبت، منفی یا صفر باشند که در این صورت به شرح هستند:

1- اسلیپیج مثبت

هروقت سفارش شما به بروکر، با قیمتی بهتر از آنچه می‌خواستید، انجام شود یعنی اسلیپیج مثبت اتفاق افتاده است. برای مثال شما به بروکر خود گفته بودید، خریدتان را با نرخ ۱/۱۰۰۰ دلار انجام دهد، اما بروکر با مبلغ ۱/۰۹۹۷ دلار خرید کرده است. اینجا شما اسلیپیج مثبت ۳ پیپ را تجربه کرده‌اید.

2- اسلیپیج منفی

درست عکس حالت قبل، هروقت سفارش شما به بروکرتان، با مبلغی بالاتر یا گران‌تر از آنچه خواسته بودید، انجام شد؛ یعنی اسلیپیج منفی اتفاق افتاده است. مثلا شما قصد خرید ۱/۱۰۰۰ دلار را داشتید، اما بروکر این سفارش را با مبلغ ۱/۱۰۰۳ دلار به ثبت رسانده، اینجا شما با اسلیپیج منفی ۳ پیپ مواجه هستید.

3- اسلیپیج صفر

با توجه به تعاریف اسلیپیج‌های قبلی و کلمه «صفر» در این اسلیپیج، بدیهی است که مفهوم این اسلیپیج یعنی سفارش شما دقیقا به همان مبلغی که مد نظر داشتید انجام شده است، نه ذره‌ای بیشتر و نه ذره‌ای کمتر. وقتی شرایط بازار فارکس آرام است، بیشتر این نوع اسلیپیج اتفاق میفتد.

4 دلیل رخ دادن اسلیپیج

حال سوال پیش می‌آید که اگر پای یک بروکر در میان است، اصلا چرا باید اسلیپیج رخ دهد؟

از آنجایی که در بازار فارکس، هیچ کاربری به‌عنوان یک شخص حقیقی نمی‌تواند با موسسه‌های مالی، بانک‌ها و نهادهای تامین‌کننده نقدینگی وارد معامله شود، بروکرها (Broker) وارد عمل می‌شوند. بروکرها همان کارگزاری‌هایی هستند که واسط شما و بازار مالی هدفتان هستند. اما همیشه همه‌چیز هم آنطور که شما می‌خواهید و آنطور که بروکرها سعی می‌کنند، پیش نمی‌رود. در بازار فارکس دلایل مختلفی وجود دارد که موجب بروز اسلیپیج می‌شود؛ برخی از آنها به شرح زیر هستند:

1- نوسانات شدید و ناگهانی بازار

گاهی بازار به‌طور پیش‌بینی‌ نشده‌ای، ناگهان دچار نوسان می‌شود. اتفاقاتی مثل انتشار اخبار اقتصادی یا سیاسی مهم، بروز سیل تعدیل‌ها و بیکاری‌های ناشی از اتفاقات اجتماعی، سخنرانی‌ها و تصمیم‌های ناگهانی سیاست‌مداران تاثیرگذار جهان و مواردی از این دست، سبب بروز نوسان شدید در بازارهای مالی از جمله فارکس می‌شود. در چنین شرایطی بروکرها از زمان مطلع شدن تا زمان انجام سفارش شما (اگرچه عمده این مراحل به‌صورت اتوماتیک رخ می‌دهد) گاهی دچار چند صدم ثانیه تاخیر می‌شوند و نمی‌توانند سفارش شما را در نرخ دقیق ثبت کنند. این تاخیر بسیار کوچک منجر به بروز اسلیپیج‌های مختلف می‌شود.

2- میزان نقدینگی پایین

وقتی بازارهای اصلی بسته هستند، فعالیت در آنها کم است یا بنا به ساعات خاصی از شبانه روز نقدینگی در این بازارها پایین است، پیدا کردن طرف مقابل برای انجام معامله و سفارش شما با اندکی تاخیر اتفاق میفتد. در چنین شرایطی نرخ بازار از نرخ مدنظر شما متفاوت می‌شود. تا بروکر شخصی را پیدا کند، اطلاعات سفارش را ارسال و‌ تایید کند، زمانی را از دست داده که منجر به بروز اسلیپیج برای شما می‌شود.

3- سرعت پایین اینترنت

گاهی وقت‌ها همه چیز برای انجام یک معامله با نرخ مورد‌نظر شما آماده است جز اصلی‌ترین لازمه، یعنی اینترنت! بستری که قرار است معامله در آن شکل بگیرد. بازار فارکس هم مانند سایر بازارهای مالی آنلاین در کسری از ثانیه دچار تغییر می‌شود، گاهی اوقات قطع یا کند بودن سرعت اینترنت باعث می‌شود بروکرها نتوانند معامله سر وقت و با نرخ تعیین‌شده توسط شما انجام دهند و این امر سبب بروز اسلیپیج می‌شود.

4- شیوه اجرای سفارش توسط بروکر

هر بروکر یا همان کارگزاری، شیوه انجام سفارش مخصوص به خود را دارد. این بستگی‌ به شما دارد که تصمیم بگیرید با کدام بروکر و با کدام استراتژی کار کنید. برخی بروکرها با شیوه Market Execution یا همان اجرای بازار، سفارش مشتریانشان را اجرا می‌کنند. در این شیوه هروقت کاربر مستقیما دکمه خرید (buy) یا فروش (Sell) را بزند، سفارش با نزدیکترین قیمت به قیمت تعیین‌شده او ثبت و انجام می‌شود. در چنین شرایطی بروکر منتظر تایید کاربر نمی‌ماند. بدیهی است که ممکن سفارش با قیمتی که کاربر می‌خواسته انجام نشود. کاربرها از این شیوه زمانی استفاده می‌کنند که می‌خواند خیلی سریع به هر دلیلی وارد بازار شوند و‌ نوسان قیمت یا بروز اسلیپیج برایشان خیلی مهم نیست.

اما بروکرهایی هم هستند که شیوه اجرای سفارششان Instant Execution (اجرای آنی) است. این شیوه خرید به این صورت است که وقتی کاربر سفارشی را ثبت می‌کند، بروکر تلاش می‌کند دقیقا در همان قیمت آن سفارش را اجرا کند. اگر آن قیمت در دسترس نباشد، بروکر به کاربر پیغام Requote می‌دهد. به این معنی که این قیمت دیگر در دسترس نیست و اگر کاربر اصراری برای ورود به بازار دارد باید با قیمت جدید سفارش جدید ثبت کند.

سهم بروکرها در بروز اسلیپیج چقدر است؟

همونطور که در دلایل رخ دادن اسلیپیج دیدید، بروکرها نقش پررنگی در بروز یا عدم بروز اسلیپیج در فارکس دارند. بنابراین بیشتر این اتفاقات به نوع بروکری که با آن کار می‌کنید بستگی دارد:

بروکرهای مارکت‌میکر

بعضی‌وقت‌ها بروکرها به نفع خودشان عمل می‌کنند. برای اینکه سود بیشتری داشته باشند عمدا قیمت‌هایی متفاوت از قیمت تعیین‌شده کاربر را برای انجام معاملات در نظر می‌گیرند.

استراتژی این بروکرها به‌ این صورت است که خودشان را طرف معامله کاربر قرار می‌دهند. مثلا کاربر سفارش خرید ثبت می‌کند، بروکر در نقش فروشنده طرف معامله کاربر می‌شود. در چنین شرایطی وقتی بروکر طرف حساب معامله است اگر کاربر سود کند، بروکر ضرر می‌کند؛ پس معامله را در نرخی متفاوت از نرخ تعیین‌شده شما انجام می‌دهد.

چطور بفهمیم بروکر انتخابی، مارکت‌میکر است؟

• معمولا بروکرهایی که استراتژی ثبت سفارششان از نوع Instant Execution است و به‌صورت آنی سفارش ثبت می‌کنند، بروکرهای مارکت میکر یا بازارساز هستند.
• از طرف دیگر معمولا بروکرهای مارکت میکر، (Fixes Spread) هستند و اسپرد ثابتی ارائه می‌دهند.
• بروکرهای مارکت‌میکر معمولا یا کمیسیون نمی‌گیرند یا کمیسیون بسیار کمی می‌گیرند.
• بروکرهایی که ECN یا STP هستند یا معمولا در توضیحات سایت خود به شیوه اجرای معاملات اشاره‌ای ندارند، به‌احتمال زیاد مارکت‌میکر هستند.

کار با این بروکرها منجر به بروز اسلیپیج در معاملات کاربر می‌شود. راه‌هایی برای تشخیص بروکر مارکت‌میکر و عدم گرفتار شدن در دام اسلیپیج وجود دارد که پیشنهاد می‌شود حتما در بازار فارکس درباره آنها مطالعه کنید.

برای در امان ماندن از اسلیپیج، چه بروکری انتخاب کنیم؟

بروکرهای سالم، سهم کمتری در بروز اسلیپیج در فارکس دارند، بررسی چند ویژگی به شما در انتخاب بروکر سالم کمک می‌کند:

• مطمئن شوید که بروکر انتخای شما مجوز معتبر دارد (رگوله است؛ مثل FCA، ASIC، CySEC).
• بروکرهای سالم، مدل سفارش خود را در سایتشان توضیح داده‌اند. اگر توضیحی وجود ندارد یا پس از پرس‌وجوی شما هم توضیحی به دست نمی‌آید، احتمالا باید به سلامت آن بروکر شک کنید.
• بروکرهای سالم حساب ECN یا Raw Spread ارائه می‌دهند.
• فرایند برداشت و واریز در بروکرهای سالم، مراحل راحت، سریع و و دسترس‌پذیری دارد تا کمترین میزان زمان برای انجام معامله فارکس اتلاف شود.
• بروکرهای سالم در فرایندهای خود شفافیت دارند، آنها با پشتیبانی دقیق و پاسخگویی لحظه‌ای کاربران را در انجام معاملات حمایت می‌کنند.

بروکرهای STP و ECN

برخلاف مدل قبلی، در بازار فارکس، بروکرهایی هستند که مستقیما سفارش کاربر را به تامین‌کننده نقدینگی می‌فرستند. این روش انجام معامله اگرچه شفاف‌تر از حالت مارکت‌میکر است اما همچنان موجب بروز اسلیپیج مثبت یا منفی برای کاربر می‌شود. به این ترتیب نمی‌توان سهم بروکرها را در اسلیپیج نادیده گرفت.

راه های جلوگیری از اسلیپیج

یادتان باشد که اسلیپیج‌ را نمی‌توان به‌طور کامل حذف کرد. ولی مثل بسیاری از ریسک‌ها و‌ چالش‌های بازار فارکس، راه‌هایی برای جلوگیری یا محدودکردن اسلیپیج وجود دارد:

1- استفاده از سفارشات Limit به‌جای سفارشات Market

وقت‌هایی که عجله ندارید و اتفاقی نیفتاده که بخواهید به هر قیمتی وارد بازار شوید، سفارش Market ثبت نکنید. برای سفارشتان سقف یا کف تعیین کنید و با ثبت یک سفارش Limit از بروز اسلیپیج جلوگیری کنید. در این صورت اگر بازار به قیمت تعیین‌شده توسط شما نرسد، سفارش انجام نمی‌شود؛ پس شما فرصت این را دارید که شرایط بررسی کنید و یک قیمت جدید برای معامله خود تعیین کنید. اگرچه گاهی این مورد به ضرر شما است و مجبورید با قیمتی بالاتر وارد بازار شوید ولی در عوض از بروز اسلیپیج در امان هستید و ناخواسته با کسر مبلغی ناگهانی مواجه نمی‌شوید.

2- معامله در زمان‌های کم‌نوسان بازار

بدیهی است که به‌طور کلی انجام هرنوع معامله به‌خصوص در بازار فارکس، در زمان‌هایی که بازار آرام است و نوسان زیادی ندارد، کنترل‌شده‌تر و آگاهانه‌تر انجام می‌شود و از بروز ریسک‌های مختلف از جمله اسلیپیج جلوگیری می‌کند. هنگام باز شدن بازار یا پخش اخبار مهم تاثیرگذار بر بازار، از انجام معامله در فارکس بپرهیزید.

3- انتخاب بروکر معتبر

علاوه‌بر در نظر داشتن مواردی که درباره بروکرها و شیوه انجام سفارش آنها گفته شد، پیشنهاد می‌شود از بروکرهایی که فناوری پردازش و اجرای سریع‌تری دارند استفاده کنید. به این ترتیب درگیر کند بودن سرعت دریافت و تایید اطلاعات و از دست دادن معامله با نرخ تعیین‌شده خود نمی‌شود و از بروز اسلیپیج در فارکس در امان می‌مانید. می‌توانید نوع بروکر را بررسی کنید، میزان نقدینگی آن را متوجه شوید، بازخورد کاربران درباره آن را بخوانید و بشنوید و سپس درباره انتخاب آن تصمیم بگیرید.

4- استفاده از VPS

اگر از آن دسته کاربرانی هستید که در حوزه فارکس از ربات یا VPS (سرور‌ مجازی) استفاده می‌کنید، از بروز اسلیپیج در دفعات بالا، در امان هستید. چرا که سرعت واکنش شما به بازار یا تصمیمی که گرفتید، ثبت و تایید سفارشتان بالاتر از همیشه است، معامله شما با تاخیر انجام نمی‌شود و در نتیجه اسلیپیج کمتری را تجربه خواهید کرد.

نتیجه گیری و جمع‌بندی

از اسلیپیج در مدیریت ریسک و سرمایه هم استفاده می‌شود. معامله‌گران حرفه‌ای وقتی استراتژی معامله می‌نویسند، درصدی را هم برای اسلیپیج در نظر می‌گیرند و در مدیریت ریسک خود محاسبه می‌کنند. چرا که وقتی شما برای مثال استاپ لاس معامله خود را روی عدد ۱/۱۰۰۰ در نظر گرفته‌اید و معامله در ۱/۱۰۱۰ انجام می‌شود، شما بیشتر از چیزی که فکر می‌کردید یا انتظار داشتید، ضرر کرده‌اید. پس بدیهی‌ است که باید پیش‌تر این میزان ضرر را در استراتژی خود می‌دیدید.

به‌طور کلی از اسلیپیج در فارکس نمی‌توان کاملا در امان بود. احتمال بروز آن در معاملات فارکس زیاد است. بهتر است آن را خیلی خوب بشناسید، درباره شیوه‌های عدم بروزش مهارت کسب کنید، با بروکرهایی که شما را کمتر در دام اسلیپیج می‌اندازند کار کنید، این پدیده را در محاسبات سود و زیان استراتژی خود دخیل کنید و در مدیریت ریسک آن را در نظر داشته باشید تا نه تنها کمتر در دام آن بیفتید، بلکه بتوانید حتی در مواردی که امکانش هست، از این پدیده به‌عنوان سود بهره‌مند شوید.